Każdy głośnik posiada zestaw parametrów, bez których obliczenie obudowy jest niemożliwe. Podstawowe z nich:
Fs- częstotliwość rezonansowa podawana w Hz. Znając ten parametr możemy wstępnie ocenić jakie są możliwości głośnika w zakresie niskich częstotliwości. Ale uwaga, sugerowanie się tylko częstotliwością rezonansową jest dużym błędem, jest to tylko jeden z parametrów odpowiadający za dolną częstotliwość graniczną.
VAS - objętość ekwiwalentna w litrach. Jest to objętość zastępcza obliczana na podstawie podatności zawieszenia i powierzchni membrany, czym te obie wartości są większe tym VAS jest większe. W przypadku typowych głośników 20cm Vas znajduje się w przedziale 40 do 120, dla 30-ek od 100 do 600.
Qts - dobroć całkowita określana wzorem: Qts=(Qms*Qes)/(Qms+Qes). Na podstawie tego parametru w połączeniu z Fs i VAS możemy określić jaka będzie charakterystyka głośnika w zakresie aniskich częstotliwości. Przypominam że cewka włączona w szereg z głośnikiem (filtr dolnoprzepustowy) posiada również rezystancję. Aby obliczyć obudowę należy obliczyć Qts zastępcze: Qts(zastępcze)=Qts*(Re+Rs)/Re ( Re to rezystancja cewki głośnikowej, Rs to rezystancja cewki włączonej szeregowo z głośnikiem).
Trzy powyższe parametry (zwane parametrami Thiele'a - Smalla) są obowiązkowe do poprawnego obliczenia obudowy. Poniższe parametry są również ważne, ale bez nich możemy się ewentualnie obejść.
Qms - dobroć mechaniczna, czyli tarcie występujące na górnym zawieszeniu oraz resorze.
Qes - dobroć elektryczna.
Sd - powierzchnia membrany, która przyczynia się do promieniowania dźwięku (powierzchnia membrany + powierzchnia połowy zawieszenia) podawana w cm2.
Efektywność - jest to miara ciśnienia akustycznego jaką uzyskamy w odległości jednego metra od głośnika. Wyróżniamy dwa rodzaje efektywności: mocową i napięciową. Efektywność mocowa jest to efektywność jaką uzyskamy po dostarczeniu 1W mocy do głośnika. Efektywność napięciowa to efektywność jaką uzyskamy po doprowadzeniu do głośnika 2,83V. Ale uwaga, przy obciążeniu 8 omowym efektywność napięciowa i mocowa jest taka sama, dla głośnika 4 omowego efektywność napięciowa daje wynik 3dB większy niż efektywność mocowa. Należy na to zwrócić uwagę przy zakupie głośnika. Efektywność jest bardzo ważnym parametrem który decyduje o maksymalnym natężeniu dźwięku. Często ludzie sugerują się jedynie mocą głośnika - błąd. Dla przykładu podam że głośnik o mocy 100W i efektywności 87dB wytworzy takie samo natężenie dźwięku jak głośnik o mocy 50W i efektywności 90dB.
Bl - [Tm] jest to siła która działa na cewkę głośnika, czym jest większa tym impuls odtwarzany jest lepiej i uzyskujemy większą efektywność.
B - indukcja magnetyczna w szczelinie.
L - indukcyjność cewki głośnika
Xmax - maksymalne wychylenie liniowe głośnika (amplituda)
Pe - jest to moc znamionowa jaką głośnik może przyjmować w pracy ciągłej, mierzona w watach. Niestety nie ma jednej normy w której jest to mierzone. Wg DIN45-573 jest to: sygnał 1 min włączony, 2 min wyłączony przez 5 minut. Wg IEC 268-5 do głośnika doprowadzony jest sygnał 100 godzinny. Z tego wynika, że ten sam głośnik może mieć różną moc znamionową w zależności od normy w której został mierzony (przy IEC jego moc na pewno będzie mniejsza).
Re - rezystancja cewki głośnika.
Mms - masa układu drgającego (cewka, zawieszenia, membrana).
Fs- częstotliwość rezonansowa podawana w Hz. Znając ten parametr możemy wstępnie ocenić jakie są możliwości głośnika w zakresie niskich częstotliwości. Ale uwaga, sugerowanie się tylko częstotliwością rezonansową jest dużym błędem, jest to tylko jeden z parametrów odpowiadający za dolną częstotliwość graniczną.
VAS - objętość ekwiwalentna w litrach. Jest to objętość zastępcza obliczana na podstawie podatności zawieszenia i powierzchni membrany, czym te obie wartości są większe tym VAS jest większe. W przypadku typowych głośników 20cm Vas znajduje się w przedziale 40 do 120, dla 30-ek od 100 do 600.
Qts - dobroć całkowita określana wzorem: Qts=(Qms*Qes)/(Qms+Qes). Na podstawie tego parametru w połączeniu z Fs i VAS możemy określić jaka będzie charakterystyka głośnika w zakresie aniskich częstotliwości. Przypominam że cewka włączona w szereg z głośnikiem (filtr dolnoprzepustowy) posiada również rezystancję. Aby obliczyć obudowę należy obliczyć Qts zastępcze: Qts(zastępcze)=Qts*(Re+Rs)/Re ( Re to rezystancja cewki głośnikowej, Rs to rezystancja cewki włączonej szeregowo z głośnikiem).
Trzy powyższe parametry (zwane parametrami Thiele'a - Smalla) są obowiązkowe do poprawnego obliczenia obudowy. Poniższe parametry są również ważne, ale bez nich możemy się ewentualnie obejść.
Qms - dobroć mechaniczna, czyli tarcie występujące na górnym zawieszeniu oraz resorze.
Qes - dobroć elektryczna.
Sd - powierzchnia membrany, która przyczynia się do promieniowania dźwięku (powierzchnia membrany + powierzchnia połowy zawieszenia) podawana w cm2.
Efektywność - jest to miara ciśnienia akustycznego jaką uzyskamy w odległości jednego metra od głośnika. Wyróżniamy dwa rodzaje efektywności: mocową i napięciową. Efektywność mocowa jest to efektywność jaką uzyskamy po dostarczeniu 1W mocy do głośnika. Efektywność napięciowa to efektywność jaką uzyskamy po doprowadzeniu do głośnika 2,83V. Ale uwaga, przy obciążeniu 8 omowym efektywność napięciowa i mocowa jest taka sama, dla głośnika 4 omowego efektywność napięciowa daje wynik 3dB większy niż efektywność mocowa. Należy na to zwrócić uwagę przy zakupie głośnika. Efektywność jest bardzo ważnym parametrem który decyduje o maksymalnym natężeniu dźwięku. Często ludzie sugerują się jedynie mocą głośnika - błąd. Dla przykładu podam że głośnik o mocy 100W i efektywności 87dB wytworzy takie samo natężenie dźwięku jak głośnik o mocy 50W i efektywności 90dB.
Bl - [Tm] jest to siła która działa na cewkę głośnika, czym jest większa tym impuls odtwarzany jest lepiej i uzyskujemy większą efektywność.
B - indukcja magnetyczna w szczelinie.
L - indukcyjność cewki głośnika
Xmax - maksymalne wychylenie liniowe głośnika (amplituda)
Pe - jest to moc znamionowa jaką głośnik może przyjmować w pracy ciągłej, mierzona w watach. Niestety nie ma jednej normy w której jest to mierzone. Wg DIN45-573 jest to: sygnał 1 min włączony, 2 min wyłączony przez 5 minut. Wg IEC 268-5 do głośnika doprowadzony jest sygnał 100 godzinny. Z tego wynika, że ten sam głośnik może mieć różną moc znamionową w zależności od normy w której został mierzony (przy IEC jego moc na pewno będzie mniejsza).
Re - rezystancja cewki głośnika.
Mms - masa układu drgającego (cewka, zawieszenia, membrana).
Jarosław Sobólski
js(at)data(dot)pl
js(at)data(dot)pl
