[3-drożne] Kolumny podlogowe "STX FX-400 TL"

[Pogromca mitow]

Pewnego dnia moj dobry kolega zapytal, czy moglbym mu zrobic nowe kolumny. Zgodzilem sie, choc poczatkowo zapowiadala sie smetna, dwudrozna kolumienka. Plan kolegi zakladal budowe kolumn podlogowych, dwudroznych. Jednak kiedy w rozmowie dodal, ze chcialby na nich ogladac filmy, miec niski bas bez subwoofera, to musialem wybic mu z glowy takie pomysly. Na dodatek budzet byl mocno ograniczony, ale zaproponowalem zmiane planow na zestaw trojdrozny, oparty o glosniki STX i tak stanelo na zestawie glosnikow :

- wysokotonowe T.10.200.8.ALX
- sredniotonowe M.15.150.8.MCX
- niskotonowe W.22.200.8.MCX

Aby nie wywazac otwartych drzwi, stwierdzilem ze przednia scianka glosnikow zostanie skopiowana z projektu STX FX 200, natomiast bas bedzie pompowal w falowod cwiercfalowy, zamiast BR jak w oryginale. Tak powstaly dwie obudowy testowe, z ktorych jedna byla wg wymiarow projektu FX 200, a druga z linia transmisyjna o nieco wiekszej glebokosci.



Tak rozpoczalem prace nad tunelem, majac druga obudowe BR jako porownawcza wg oryginalnego projektu :



Powstalo kilka wersje tunelu, z offsetem i bez, z roznymi materialami tlumiacymi. Kiedy znalazlem optymalne rozwiazanie, przystapilem do dopasowania zwrotnicy, ktorej baza byl projekt Ravena "New FX200". Niewielkie poprawki i calosc grala jak nalezy, ale pojawil sie w glowie pomysl, nad zastosowaniem drugego basu. Dwa basy, to wieksza efektywnosc, wieksza moc i nieco uproszczona zwrotnica ( np brak rezystorow w sekcji sredniotonowej ).



Pojawil sie jednak pewien problem, namowic kolege na kolejne wydatki zakupu dodatkowej pary basow oraz koniecznosci calkowitego przekonstruowania wnetrza obudowy. W procesie projektowania wpadlem na pomysl, aby pojsc nieco inna sciezka i zastosowac bardzo dlugi tunel ( zazwyczaj wole tak krotkie, jak to mozliwe ). Pewna inspiracja byly tutaj kolumny niemieckiego speca od TL, czyli firmy T+A. Kolejne zmudne testy z tunelami i wytlumieniem troche trwaly zanim osiagnalem jako taki, dobry zadowalajacy rezultat. Tunel sklada sie z komory kompresyjnej, offsetu i dosc dlugiego toru. Wytlumienie jest stosunkowo niewielkie.

Obudowy finalne zostaly wykonane z plyty MDF 18 mm, po sklejeniu kazda ze scianek oklejona HDF 3mm oraz fornirowana fornirem modyfikowanym. Kazda ze scianek kolumny klejona na klej bialy pod prasa. Wykonczenie forniru to 4 warstwy olejowosku Osmo 3032.

Kilka zdjec z budowy:



Jak graja? Calkiem niezle. Przy solidnym napedzie mozna nie tylko uslyszec niezly bas, ale poczuc go na na wlasnym ciele. Kolumny sa zdolne odtwarzac czestotliwosci z okolic 25hz. Srednie tony sa raczej malo wysublimowane, tutaj jakosc glosnika sredniotonowego na zbyt wiele nie pozwala, ale mimo to dzwiek jest mily dla ucha i niemeczacy. Wysokie tony to bylo dla mnie zaskoczenie. Metalowa kopulka nie gra jak metalowa, nie ma ani kszty zadzioru i jak dla mnie brakuje nieco blasku na samym krancu pasma. Ma to tez swoja zalete, poniewaz calosc nie swidruje uszu, slucha sie przyjemnie, acz z pewnym niedosytem, niedostakiem.

Narazie tyle, cos jeszcze pozniej dopisze, moze jakies lepsze fotki finalne sie znajda.

[Rfck]

No nie małe kolumienki :) w jakim pomieszczeniu grają ?
Będą pomiary tunelu ? tzn czy wrzucisz :)

[Pawel S.]

bedzie projekt gotowej kolumny?
tak zeby forumowicze mogli kopiowac?

czy po zastosowaniu 2 basu zmieniles profil brzmienia na nieco bardziej konturowy?
czy basu nadal jest tyle ile byc powinno?

[Marios]

Zwiększyłeś pojemnoś tunelu po dodaniu drugiego głośnika?

- - - - - aktualizacja - - - - -

Bejcowałeś czy to ten wosk zmienił tak odcień tego fornirU?

[szastal]

Całkiem okazałe, gratuluje wykonania i pomysłu

[Pogromca mitow]

w jakim pomieszczeniu grają ?

Wlasciciel jeszcze nie zdecydowal w jakim pokoju je postawi.

Będą pomiary tunelu ? tzn czy wrzucisz

Nie bedzie.

bedzie projekt gotowej kolumny?
tak zeby forumowicze mogli kopiowac?

Nie bedzie projektu. Do skopiowania bedzie cos innego.

czy po zastosowaniu 2 basu zmieniles profil brzmienia na nieco bardziej konturowy?
czy basu nadal jest tyle ile byc powinno?

Wlasciwie po dodaniu basu dzwiek sie nieco wyplaszczyl. Nie ma jego podbicia czy konturu. Dodanie drugiego basu wymusilo zmiany w tunelu, wiec i dzwiek ogolny sie zmienil.

Zwiększyłeś pojemnoś tunelu po dodaniu drugiego głośnika?

Tak, komora sredniotonowa jest najmniejsza jak sie dalo. W projekcie z jednym basem glosnik sredniotonowy mial rowniez wlasna linie transmisyjna. Z dwoma basami niestety nie bylo na to miejsca. Pozniej wpadlem na pomysl jak mozna bylo umiescic tunel dla sredniaka, ale bylo juz za pozno na zmiany.

Bejcowałeś czy to ten wosk zmienił tak odcień tego fornirU?

Im wiecej warstw polozysz, tym bardziej przyciemni fornir. Osmo jest brazowe i przyciemnia powierzchnie.

Całkiem okazałe, gratuluje wykonania i pomysłu

Thx!

[Bumpalump]

Milo widziec w koncu cos innego i "mocniejszego" na tle samych monitorków i podlogowek z 17cm glosniczkami

[raven1985]

Klasa projekt :)

tutaj jakosc glosnika sredniotonowego

Za taki pieniądz nie ma co narzekać :)

Nie bedzie.

Nie bedzie projektu

:(

[El_liero]

Gratuluję konstrukcji.
Jakie wyciągnąłeś wnioski porównując obudowę BR z LT (1 woofer)?

[Pogromca mitow]

Za taki pieniądz nie ma co narzekać

No pewnie. Za te cene glosnik bardzo wporzo.

Gratuluję konstrukcji.
Jakie wyciągnąłeś wnioski porównując obudowę BR z LT (1 woofer)?

Dobre pytanie. Udalo mi sie tak zestroic TL, ze mialem dokladnie ten sam punkt strojenia, nawet kolano dzialania tunelu bylo podobne do BR. Najbardziej skupialem sie na wytrzymalosci mocowej, ktora byla wlasciwie taka sama. Mialem pod reka dosc mocny wzmacniacz i puszczalem sygnaly mono na obie kolumny. W muzyce wytrzymalosc glosnika byla ta sama. Jesli chodzi o jakosc basu to przyznam, ze sie specjalnie nad tym nie skupialem, TL minimalnie oferowala nizsze zejscie i zdecydowanie mniejsze turbulencje, ale rurka BR byla zwykla pcv, wiec bylo to do przewidzenia ze w tym starciu BR polegnie.
Z ciekawosci porownywalem pomiar impulse responce z tunelu TL i portu BR. Tutaj roznice byly wyrazne. Pytanie na ile sa one slyszalne trudno mi bezposrednio odpowiedziec. BR nie gral tutaj jakos gorzej ale gdybym mial wybierac to wybralbym TL, nie tylko z uwagi na moja sympatie do tej obudowy.

[waloos]

No spore paki, nie ma co

A ja mam pytanie co do tej komory kompresyjnej. Nie natknąłem się nigdy na takie rozwiązanie, możesz powiedzieć co zmienia to w odpowiedzi tunelu ? Jest to jakaś duża zmiana, czy raczej kosmetyka ?

Znajomy zadowolony z dodatkowego głośnika :) ?

[Pogromca mitow]

A ja mam pytanie co do tej komory kompresyjnej. Nie natknąłem się nigdy na takie rozwiązanie, możesz powiedzieć co zmienia to w odpowiedzi tunelu ? Jest to jakaś duża zmiana, czy raczej kosmetyka ?

To bardzo stare rozwiazanie, sporo kolumn z lat 70-80 cos takiego mialy. Generalnie ma ona dwie funkcje. Komora z tunelem tworzy filtr dolnoprzepustowy dla wyzszych czestotliwosci, co ulatwia walke z rezonansami. Natomiast niskie czestotliwosci nie widza tego przewezenia. Drugie znaczenie i chyba najwazniejsze do dopasowanie impedancji akustycznej. Dziala to tak samo jak w glosniku tubowym. Dwa basy pompujace w komore, maja do wykonania lzejsza prace, niz jakby pompowaly w tunel o stalym przekoju, badz o duzym Sd na wejsciu. Dzieki temu zwieksza sie wytrzymalosc mocowa. Aby najprosciej wyjasnic zjawisko impedancji akustycznej, mozna porownac prace glosnika bez obudowy w powietrzu i zanuzonego w wodzie. Woda stawia wiekszy opor dla glosnika, co przeklada sie wlasnie na te impedancje. Zatem dwom glosnikom w komorze latawiej jest kontrolowac powietrze w tunelu lini transmisyjnej.

- - - - - aktualizacja - - - - -

Znajomy zadowolony z dodatkowego głośnika ?

I to jak! :)

[waloos]

Dwa basy pompujace w komore

aaa bo Ty jako tą komorę traktujesz całą tą przestrzeń za basami :) ok to spoko, ja myślałem że komorą kompresyjną nazwałeś konkretnie to przewężenie za średniakiem i wysokotonowym.
Z tego co pamiętam to taka komora sprawia, że charakterystyka lekko idzie w kierunku BR.

[Pogromca mitow]

Ten kawalek za sredniakiem to offset.

Z tego co pamiętam to taka komora sprawia, że charakterystyka lekko idzie w kierunku BR.

Wlasnie dzialanie dolnoprzepustowe dla srednich i wyzszych czestotliwosci dziala jak w BR. Natomiast za generowanie basu odpowiada dlugi tor cwiercfalowy.

[El_liero]

Dużo roboty, żeby tylko osiągnąc minimalizację turbulencji powietrza w porównaniu z BR.
Co do dopasowania impedancji akustycznej pomiędzy źródłem promieniującym ciśnienie akustyczne o zadanej częstotliwości a środowiskiem do którego promieniuje, jej dopasowanie zwiększa efektywność źródła, nie zwiększa "mocy wytrzymałościowej" Tak działają tuby np: w wysokotonowych.

[Pogromca mitow]

Dużo roboty, żeby tylko osiągnąc minimalizację turbulencji powietrza w porównaniu z BR.

Coz, chcialbym byc powsciagliwy we wlasnej ocenie. Wolalem zachowac duzy umiar, aby nie byc posadzony o tworzenie mitow :)

Co do dopasowania impedancji akustycznej pomiędzy źródłem promieniującym ciśnienie akustyczne o zadanej częstotliwości a środowiskiem do którego promieniuje, jej dopasowanie zwiększa efektywność źródła, nie zwiększa "mocy wytrzymałościowej" Tak działają tuby np: w wysokotonowych.

Oczywiscie jest to pewne uproszczenie zjawiska lecz nie bez podstaw. Glosnik razem z obudowa tworzy uklad, ktory mozemy obciazyc sygnalem muzycznym, badz szumem ( nie sinusem ) o okreslonej mocy. O ile typowa obudowa niskotonowa, w zaden sposob nie wplynie na wytrzymalosc cewki glosnika przy podanym sinusie 1khz, to przy sygnale pelnopasmowym wplywa bezposrednio na SPL zestawu i jego znieksztalcenia. Mozna zatem uzyc stwierdzenia wytrzymalosci mocowej glosnika w obudowie. Stad pewne rozwiazania pozwalaja na wiecej, a inne na mniej. Tym przypadku obudowy z komora kompresyjna i odpowiednio uksztaltowanym tunelem pozwalaja na dostarczenie wiekszej mocy do glosnika, bez obawy o jego uszkodzenie mechaniczne.

[mesen]

A kosztowo jak wychodzi? Budżet ograniczony, ale na czym w końcu stanęło?

[Pogromca mitow]

Dokladnie nie pamietam, ale ponad 1200zl napewno.

[El_liero]

nie wiem co chciałeś przekazać w poprzedniej wypowiedzi :)

Mozna zatem uzyc stwierdzenia wytrzymalosci mocowej glosnika w obudowie.

Obudowy stosuje się tak jak odgrody do zmniejszenia częstotliwosci granicznej zwarcia akustycznego, podczas promieniowania, między przednią a tylnią częścią membrany. Główna różnica miedzy odgrodą (choćby nieskończoną) a obudową to taka, żę obudowa posiada o wiele mniejszą podatność powietrza zwartego z podatnością całego zawieszenia przetwornika. Powoduje to zwiększenie częstotliwosći rezonansowej przetwornika oraz obniża wychylenie układu w funckji napięcia wejsciowego w domenie częstotliwości.
Tak, zachodzi tutaj zjawisko obciążenia tylniej membrany impedancją ale określaną częściej impedancją mechaniczną (Masa [kg] powietrza oraz podatność [m/N])
Druga sprawa, ta część membrany nie promieniuje do ośrodka! (po za "wyjątkowymi" częstotliwościami, zależnymi od konstrukcji obudowy)
Jak pisałem:
Dopasowanie impedancji akustycznej (głównie) stosuje się przy użyciu transformatorów impedancji w celu zwiększenia efektywności przetwarzania energii elektrycznej na energię akustyczną przez przetowrnik (promieniujący do otoczenia) w danym paśmie częstotliwosciowym i nie ma nic wspólnego z wytrzymałością mocową (mechaniczną, patrząc na wychylenie). To zawdzięczamy głównie podatnosci powietrza z obudów.
Sam pisałeś, ze nie zaobserwowałeś większej różnicy miedzy BR a TL zależnie od wytrzymałości.

w zaden sposob nie wplynie na wytrzymalosc cewki glosnika przy podanym sinusie 1khz,

tak na uboczu, głośnik w obudowie ma ograniczony przepływ powietrza (chłodzenie bezpośrednio cewki i pośrednio przez magnet) , cewka gorzej chłodzona, szybciej sie nagrzewa/przepala :) Aly my gadamy o wytrzymałosci mechanicznej/wychyleniowej.

[Pogromca mitow]

Obudowy stosuje się tak jak odgrody do zmniejszenia częstotliwosci granicznej zwarcia akustycznego, podczas promieniowania, między przednią a tylnią częścią membrany. Główna różnica miedzy odgrodą (choćby nieskończoną) a obudową to taka, żę obudowa posiada o wiele mniejszą podatność powietrza zwartego z podatnością całego zawieszenia przetwornika. Powoduje to zwiększenie częstotliwosći rezonansowej przetwornika oraz obniża wychylenie układu w funckji napięcia wejsciowego w domenie częstotliwości.

W obudowie zamknietej tak, w TL nie.

Tak, zachodzi tutaj zjawisko obciążenia tylniej membrany impedancją ale określaną częściej impedancją mechaniczną (Masa [kg] powietrza oraz podatność [m/N])
Druga sprawa, ta część membrany nie promieniuje do ośrodka! (po za "wyjątkowymi" częstotliwościami, zależnymi od konstrukcji obudowy)
Jak pisałem:
Dopasowanie impedancji akustycznej (głównie) stosuje się przy użyciu transformatorów impedancji w celu zwiększenia efektywności przetwarzania energii elektrycznej na energię akustyczną przez przetowrnik (promieniujący do otoczenia) w danym paśmie częstotliwosciowym i nie ma nic wspólnego z wytrzymałością mocową (mechaniczną, patrząc na wychylenie). To zawdzięczamy głównie podatnosci powietrza z obudów.
Sam pisałeś, ze nie zaobserwowałeś większej różnicy miedzy BR a TL zależnie od wytrzymałości.

Pisalem o porownaniu w pierwszej wersji obudowy z jednym basem, tam nie bylo komory za glosnikiem, tylko klasyczny tunel taper. W obudowie z dwoma basami jest komora.

Jesli porownamy klasyczna obudowe TL ( np prosta bez taper ) oraz tak samo zestrojona obudowe z komora, to obudowa z komora umozliwi nam podanie na glosnik wiekszej mocy niz obudowa bez komory. To bezposrednio przeklada sie na wytrzymalosc glosnika w danej obudowie. Zaznaczam, ze wazne jest tutaj to, jaki sygnal zostanie podany do glosnika. Dzieje sie tak wlasnie z powodu lepszego dopasowania impedancji w obudowie z komora.

Gdyby przyrownac obudowe TL oraz Horna, to czesto mozna spotkac sie z hybrydami obu tych rozwiazan. Praktycznie wszystkie rozwiazania typu back loaded horn, tapped horn, czy nawet front horny basowe, wspoldziela miedzy soba zjawisko rezonansu cwiercfalowego i dopasowania impedancji. W realnym swiecie nie da sie zbudowac tuby basowej, ktora operowalaby na czestotliwosci 20hz. Taka prawdziwa tuba, ktora mialaby spelniac warunki transformatora, dopasowania impedancji akustycznej, musialaby byc po prostu gigantyczna. Dlatego w realnym swiecie buduje sie komory kompresyjne spiete z rezonatorem cwiercfalowym o profilu rozszerzajacym sie. W mojej obudowie, dwom basom w komorze latwiej jest kontrolowac ( dzieki sprezaniu powietrza w komorze ) rezonansem cwiercfalowym tunelu, niz gdyby tej komory nie bylo, a tunel mialby wieksze Sd. Dzieki temu energia dostarczona do glosnikow jest lepiej wykorzystana, co przeklada sie na wiekszy SPL ( a chyba o to przeciez chodzi? ) w porownaniu do zwyklej TL o stalym przekroju, czy duzym taper o duzym Sd na wejsciu tunelu za glosnikami. Suma sumarum dostajemy wieksza wytrzymalosc glosnikow, niz gdybysmy je umiescili w innej obudowie.

tak na uboczu, głośnik w obudowie ma ograniczony przepływ powietrza (chłodzenie bezpośrednio cewki i pośrednio przez magnet) , cewka gorzej chłodzona, szybciej sie nagrzewa/przepala Aly my gadamy o wytrzymałosci mechanicznej/wychyleniowej.

Oj, w takie detale juz nie musimy wchodzic.