Chciałbym podziękować Yoshi_80, który znalazł 5 minut i pomierzył co trzeba, żeby projekcik powstał.
Kruku - miałeś to być Ty, jak się ugadywaliśmy - ale nie mam z tobą kontaktu
// tomekk_
Ogólnie i budy (tomekk_)
Projekt czysto spontaniczny. Nabyłem dwa SB po cenie jednego, od człowieka dla którego były za małe. Nie mam specjalnych wymagań, tak więc mamy to co jest - kolejny projekt, voila!
Miałem zbudować coś małego na biurko, lecz jak mi to wszystko przyszło poskładać to okazało się że są one dość spore - wyniosłem się z audio na poddasze, więc akurat.
Budę wykonałem z MDF 16mm (okleiłem dodatkowo HDF 3mm - tylna ściana z BR MDF 18mm), front z drewna 22mm - w środku jedno wzmocnienie.
BR umiejscowiony jest z tyłu u góry, jest to HP 70 - strojenie wedle uznania.
Pod głośniki zostały wykonane pod frezowania i są one przez to 'na równo' z frontem.
Kolumny są dość głośne jak na swój rozmiar, bas z tego małego SB jest słyszalny przy odp. ustawieniu - ale nie ma co liczyć na cud, przetwornik jest mały.
Vifa posiada własną komorę, wykonałem ją z pierścieni MDF 16mm (po 6 na jedną + tył bodajże z 8mm) - minimalnie wytłumiona.
Bryła standardowych kształtów, głębokość 28cm (długość dłuższego boku formatki, nie netto wewnątrz) - reszta winna być na obrazkach.
Front jest lewy i prawy.
Pomiary i zwrotnica (Yoshi_80)
Pomiary i projekt zostały wykonane z Speaker Workshopie, mierzone kalibrowanym mikrofonem Behringer B5. Pomiary OnAxis wykonane 1,2m, pomiary pasma niskotonowego wykonane z 0,5m. Do celów symulacji wykonane były również pomiary w polu bliskim i spreparowane ch-ki za pomocą blendera.
Pomiary głośników ujawniły lekki problem z dyfrakcjami. Asymetryczne ustawienie tweetera widać tutaj trochę nie zadziałało i wypadałoby by znaleźć mu trochę lepsze miejsce na froncie. Widać to na poniższym wykresie zbiorczym : czarny - Audax, czerwony - Vifa , niebieski - SB.
Generalnie nie ma jednak tragedii, pofalowanie charakterystyki audaxa nie jest jakieś bardzo straszne. Celowo zignorowałem przy konstrukcji zwrotnicy. Walka z jakimiś dołkami i górkami dyfrakcyjnymi nie ma większego sensu jak można to poprawić w prostszy sposób (znalezieniem lepszego miejsca na froncie).
Pozostałe głośniki bez zaskoczenia, tak jak być powinno.
W konstrukcji zwrotnicy zawarte zostało kilka celów konstrukcyjnych. Przede wszystkim możliwa prostota i taniość. Dlatego widać w filtrach spore wartości szeregowych rezystancji tłumiących Audaxa i Vife. Duża wartość rezystancji sumarycznej (głośnika + rezystora) to małe pojemności szeregowe a jak wiadomo mały kondensator to spora oszczędność pieniędzy. Dla fanów lepszych komponentów okazja na relatywnie niedrogi upgrade.
Mały głośnik basowy, będący de facto typowym nisko-średnio tonowcem to okazja na wyższy podział pasma z głośnikiem średnio tonowym. Ostatecznie ustaliłem go na ok 500Hz. To również taki kompromis między dość skutecznym filtrowaniem wyższego pasma SB15 (który jak widać trochę tam bruździ przy 7-8kHz) a jednoczesnym na tyle wysokim podziałem dla średniotonowego aby nie musieć się przejmować jego pikiem impedancji (tak więc obyło się bez dodatkowych korektorów impedancji dla średniego i kosztów z tym związanych). No i teoretycznie zakres niskiej średnicy powinien lepiej brzmieć na głośniku 15cm wiec dlaczego z tego nie skorzystać.
Schemat:
Idąc od góry, zwrotnica to filtr 1 rządu dla Audaxa wraz z korektorem piku impedancji i rezystorem tłumiącym. Prościej się nie da.
Dla głośnika średnio tonowego, górnoprzepustowy, typowy filtr 2 rzędu z dość małą dobrocią. Dzięki małej pojemności filtrującej i cewce o sporej rezystancji ok 1 ohma, bo lepsza nie jest wymagana, rozwiązanie jest bardzo tanie i skuteczne. Dalej spora rezystancja szeregowa oraz cewka filtru dolnoprzepustowego. Taka konstrukcja również umożliwia zastosowanie cewki nawiniętej cienkim drutem a co za tym idzie bardzo taniej.
Niestety w wyższym zakresie, vifa zaczynała mieć nieprzyjemną właściwość odwracającej się fazy. Już mniej więcej od około 5kHz się zaczynało a przy ok 10kHz głośnik grał w zasadzie w odwrotnej fazie do Audaxa. Chyba najskuteczniejszym rozwiązaniem okazało się dodanie równoległej gałęzi RLC która dość skutecznie skorygowała przebieg fazy a dodatkowo zgasiła górkę. Niestety odbiło się to ujemnie na wyższym paśmie , jak każdy korektor tego typu , powyżej częstotliwości swojego działania nieco podbił ch-kę głośnika co się objawia małymi problemami na charakterystyce sumarycznej w ostatniej oktawie. Jednak jest to już dużo mniejszy problem niż ten który występował w zakresie 5-10kHz i można go spokojnie zignorować. Na przyszłość, jak ktoś będzie chciał użyć Vify NE niech się dobrze zastanowi ;-). Podobne problemy aplikacyjne są z większym bratem NE149.
Proszę zwrócić uwagę na polaryzację głośników. Średnio tonowy podłączony jest w polaryzacji odwrotnej.
Filtr głośnika basowego to również możliwie prosta konstrukcja, 2 rzędu z dodatkowym korektorem piku impedancji, który dość mocno dawał o sobie znać i bez tego byłoby kiepsko.
Pomiar z odwrotną fazą głośnika średnio tonowego :
Pomiar całości metodą farfield z wygładzeniem 1 oktawy :
Widać mniej więcej jak przebiega równowaga tonalna zestawu. Zapadłość między 100a 200Hz to problemy związane z pomieszczeniem.
Widoczny efekt końcowy został wypracowany na podstawie odsłuchów gdzie pewne niedoskonałości ch-ki (lekkie podbicie między 1 a 2kHz) pozytywnie wpływały na brzmienie. Przy bardziej wyrównanym paśmie kolumna traciła żywiołowość oraz swobodę. W początkowym okresie bardziej dociążony był również zakres dolnej średnicy (22uF w fitlrze średnio tonowego) co w niektórych nagraniach brzmiało genialnie, jednak w ocenie na ogólnej powodowało trochę męczącą natarczywość.
Jako, że pomiary OnAxis z ponad 1m dość kiepsko się nadają do oceny pasma niskich częstotliwości, wykonane zostały pomiary z odległości 0,5m , bramka została 2 krotnie wydłużona a mikrofon ustawiony na osi pomiędzy głośnikami średnio a nisko tonowym.
Jak widać wydłużenie bramki zebrało trochę niepotrzebnych śmieci ale nie ma co się tym przejmować bo chodziło o złapanie możliwie szerokiego pasma.
Dodatkowo pomiar z odwróconą fazą średnio tonowego.
Jak widać zgranie fazowe jest całkiem dobre. Przy tak wysokim podziale pomiar OnAxis wystarczył chociaż dodatkowo posiłkowałem się pomiarem farfield ale nie wnosi on niczego nowego.
Na koniec przebieg impedancji :
Spis elementów:
Prezentowana tabelka jest w wersji "bogatszej" czyli z cewką toroidalną dla głośnika basowego oraz niektórymi rezystorami superres 1%. Cewkę można zamienić na prawie 2x tańszą, jednak z uwagą na to, będzie mieć to przełożenie na wypadkowe Qts głośnika. Rezystory można zastosować zwykłe 5%. Dzięki temu cena elementów powinna spaść do poziomu poniżej 400zł. Jak na kolumnę 3 drożną jest to całkiem dobra kwota.
Kruku - miałeś to być Ty, jak się ugadywaliśmy - ale nie mam z tobą kontaktu
// tomekk_
Ogólnie i budy (tomekk_)
Projekt czysto spontaniczny. Nabyłem dwa SB po cenie jednego, od człowieka dla którego były za małe. Nie mam specjalnych wymagań, tak więc mamy to co jest - kolejny projekt, voila!
Miałem zbudować coś małego na biurko, lecz jak mi to wszystko przyszło poskładać to okazało się że są one dość spore - wyniosłem się z audio na poddasze, więc akurat.
Budę wykonałem z MDF 16mm (okleiłem dodatkowo HDF 3mm - tylna ściana z BR MDF 18mm), front z drewna 22mm - w środku jedno wzmocnienie.
BR umiejscowiony jest z tyłu u góry, jest to HP 70 - strojenie wedle uznania.
Pod głośniki zostały wykonane pod frezowania i są one przez to 'na równo' z frontem.
Kolumny są dość głośne jak na swój rozmiar, bas z tego małego SB jest słyszalny przy odp. ustawieniu - ale nie ma co liczyć na cud, przetwornik jest mały.
Vifa posiada własną komorę, wykonałem ją z pierścieni MDF 16mm (po 6 na jedną + tył bodajże z 8mm) - minimalnie wytłumiona.
Bryła standardowych kształtów, głębokość 28cm (długość dłuższego boku formatki, nie netto wewnątrz) - reszta winna być na obrazkach.
Front jest lewy i prawy.
Pomiary i zwrotnica (Yoshi_80)
Pomiary i projekt zostały wykonane z Speaker Workshopie, mierzone kalibrowanym mikrofonem Behringer B5. Pomiary OnAxis wykonane 1,2m, pomiary pasma niskotonowego wykonane z 0,5m. Do celów symulacji wykonane były również pomiary w polu bliskim i spreparowane ch-ki za pomocą blendera.
Pomiary głośników ujawniły lekki problem z dyfrakcjami. Asymetryczne ustawienie tweetera widać tutaj trochę nie zadziałało i wypadałoby by znaleźć mu trochę lepsze miejsce na froncie. Widać to na poniższym wykresie zbiorczym : czarny - Audax, czerwony - Vifa , niebieski - SB.
Generalnie nie ma jednak tragedii, pofalowanie charakterystyki audaxa nie jest jakieś bardzo straszne. Celowo zignorowałem przy konstrukcji zwrotnicy. Walka z jakimiś dołkami i górkami dyfrakcyjnymi nie ma większego sensu jak można to poprawić w prostszy sposób (znalezieniem lepszego miejsca na froncie).
Pozostałe głośniki bez zaskoczenia, tak jak być powinno.
W konstrukcji zwrotnicy zawarte zostało kilka celów konstrukcyjnych. Przede wszystkim możliwa prostota i taniość. Dlatego widać w filtrach spore wartości szeregowych rezystancji tłumiących Audaxa i Vife. Duża wartość rezystancji sumarycznej (głośnika + rezystora) to małe pojemności szeregowe a jak wiadomo mały kondensator to spora oszczędność pieniędzy. Dla fanów lepszych komponentów okazja na relatywnie niedrogi upgrade.
Mały głośnik basowy, będący de facto typowym nisko-średnio tonowcem to okazja na wyższy podział pasma z głośnikiem średnio tonowym. Ostatecznie ustaliłem go na ok 500Hz. To również taki kompromis między dość skutecznym filtrowaniem wyższego pasma SB15 (który jak widać trochę tam bruździ przy 7-8kHz) a jednoczesnym na tyle wysokim podziałem dla średniotonowego aby nie musieć się przejmować jego pikiem impedancji (tak więc obyło się bez dodatkowych korektorów impedancji dla średniego i kosztów z tym związanych). No i teoretycznie zakres niskiej średnicy powinien lepiej brzmieć na głośniku 15cm wiec dlaczego z tego nie skorzystać.
Schemat:
Idąc od góry, zwrotnica to filtr 1 rządu dla Audaxa wraz z korektorem piku impedancji i rezystorem tłumiącym. Prościej się nie da.
Dla głośnika średnio tonowego, górnoprzepustowy, typowy filtr 2 rzędu z dość małą dobrocią. Dzięki małej pojemności filtrującej i cewce o sporej rezystancji ok 1 ohma, bo lepsza nie jest wymagana, rozwiązanie jest bardzo tanie i skuteczne. Dalej spora rezystancja szeregowa oraz cewka filtru dolnoprzepustowego. Taka konstrukcja również umożliwia zastosowanie cewki nawiniętej cienkim drutem a co za tym idzie bardzo taniej.
Niestety w wyższym zakresie, vifa zaczynała mieć nieprzyjemną właściwość odwracającej się fazy. Już mniej więcej od około 5kHz się zaczynało a przy ok 10kHz głośnik grał w zasadzie w odwrotnej fazie do Audaxa. Chyba najskuteczniejszym rozwiązaniem okazało się dodanie równoległej gałęzi RLC która dość skutecznie skorygowała przebieg fazy a dodatkowo zgasiła górkę. Niestety odbiło się to ujemnie na wyższym paśmie , jak każdy korektor tego typu , powyżej częstotliwości swojego działania nieco podbił ch-kę głośnika co się objawia małymi problemami na charakterystyce sumarycznej w ostatniej oktawie. Jednak jest to już dużo mniejszy problem niż ten który występował w zakresie 5-10kHz i można go spokojnie zignorować. Na przyszłość, jak ktoś będzie chciał użyć Vify NE niech się dobrze zastanowi ;-). Podobne problemy aplikacyjne są z większym bratem NE149.
Proszę zwrócić uwagę na polaryzację głośników. Średnio tonowy podłączony jest w polaryzacji odwrotnej.
Filtr głośnika basowego to również możliwie prosta konstrukcja, 2 rzędu z dodatkowym korektorem piku impedancji, który dość mocno dawał o sobie znać i bez tego byłoby kiepsko.
Pomiar z odwrotną fazą głośnika średnio tonowego :
Pomiar całości metodą farfield z wygładzeniem 1 oktawy :
Widać mniej więcej jak przebiega równowaga tonalna zestawu. Zapadłość między 100a 200Hz to problemy związane z pomieszczeniem.
Widoczny efekt końcowy został wypracowany na podstawie odsłuchów gdzie pewne niedoskonałości ch-ki (lekkie podbicie między 1 a 2kHz) pozytywnie wpływały na brzmienie. Przy bardziej wyrównanym paśmie kolumna traciła żywiołowość oraz swobodę. W początkowym okresie bardziej dociążony był również zakres dolnej średnicy (22uF w fitlrze średnio tonowego) co w niektórych nagraniach brzmiało genialnie, jednak w ocenie na ogólnej powodowało trochę męczącą natarczywość.
Jako, że pomiary OnAxis z ponad 1m dość kiepsko się nadają do oceny pasma niskich częstotliwości, wykonane zostały pomiary z odległości 0,5m , bramka została 2 krotnie wydłużona a mikrofon ustawiony na osi pomiędzy głośnikami średnio a nisko tonowym.
Jak widać wydłużenie bramki zebrało trochę niepotrzebnych śmieci ale nie ma co się tym przejmować bo chodziło o złapanie możliwie szerokiego pasma.
Dodatkowo pomiar z odwróconą fazą średnio tonowego.
Jak widać zgranie fazowe jest całkiem dobre. Przy tak wysokim podziale pomiar OnAxis wystarczył chociaż dodatkowo posiłkowałem się pomiarem farfield ale nie wnosi on niczego nowego.
Na koniec przebieg impedancji :
Spis elementów:
Prezentowana tabelka jest w wersji "bogatszej" czyli z cewką toroidalną dla głośnika basowego oraz niektórymi rezystorami superres 1%. Cewkę można zamienić na prawie 2x tańszą, jednak z uwagą na to, będzie mieć to przełożenie na wypadkowe Qts głośnika. Rezystory można zastosować zwykłe 5%. Dzięki temu cena elementów powinna spaść do poziomu poniżej 400zł. Jak na kolumnę 3 drożną jest to całkiem dobra kwota.