Xmax - kilka istotnych pytań

[pawloos]

Witam szanownych forumowiczów! Chciałbym przedstawić kilka pytań odnośnie różnie pojmowanego parametru Xmax.

I tu się zaczynają schody (przynajmniej dla mnie – inni to na pewno mają ten temat obcykany na perfect i do nich kieruję pytania). Na temat głośników czytałem już trochę. Z jednego źródła dowiedziałem się że Xmax to maksymalne wychylenie liniowe głośnika. Oblicza się go odejmując wysokość nabiegunnika od wysokości cewki i dzieląc przez 2:

Xmax = Hcew – Hnab / 2

W innym żródle pisało źe z tego wzoru oblicza się Xlin, a Xmax to parametr gdy już część cewki nie znajduje się w polu magnetycznym nabigunnika i oblicza się go dodając Xlin + 15% Xlin. Która z tych teorii jest prawdziwa?

Czy w WinISD ten parametr (Xmax) podaje się w dwie strony czyli od -Xmax do +Xmax - cały zakres? Czy jeśli jest napisane Xmaxlin (+/-) = 4,5 mm oznacza to, że głośnik ma wychylenie liniowe 4,5 mm w jedną stronę? Czyli jego właściwy Xmax (gdy cewka częściowo nie znajduje się w polu magnetycznym) będzie wynosić ok. 5,2 mm?

A w BassBox 6 Pro to wpisuje się Xmax (liniowy czy ten maksymalny) w jedną stronę?

Xmech to chyba wychylenie mechaniczne czyli wysokość cewki + wysokość nabiegunnika / 2 ?

Dzięki wszystkim za rozwianie wątpliwości.... Jeśli piszę bzdury to proszę mnie poprawić. Mam nadzieję że temat przyda się innym początkującym...

[irek]

Widze ze w zasadzie wszystko juz wiesz. Producenci roznie podaja ten parametr. Xmax i Xlin to w zasadzie to samo. Kiedys okreslalo sie go na podstawie prostego rachunku tak jak to opisales czyli roznica miedzy dlugoscia cewki a nabiegunnika. Czasem producenci podaja +- a czasami amplitude, jak o tym wspomna to jest ok a jesli nie to mozna sie pomylic o polowe. Niektorzy pisza np Xmax p-p czyli wartosc miedzyszczytowa i zeby uzyskac +- to trzeba podzielic ta wartosc na 2. Zawyzanie tego parametru pojawilo sie wtedy gdy zaczeto mierzyc wspolczynnik sily ukladu magnetycznego (BL). Chodzi o to ze cewka ''wypadajac'' z pola magnetycznego traci ta sile, jednak nie jest powiedziane ze zaraz z koncem nabiegunnika pole zanika i cewka gwaltownie traci sile. Dlatego zaczeto okreslac Xmax na podstawie wychylenia przy ktorym sila BL maleje o 30% i wtedy glosnik majacy obliczeniowo Xmax +-4mm zaczal miec +-5,5mm (np gdn20/80/2). Dokladne okreslanie wychylenia np +-1,25mm (gdn20/40) jest tez tylko teoria bo nie ma fizycznie mozliwosci zeby tak az tak dokladnie wkleic symetrycznie cewke. Druga sprawa to to ze cewka wcale nie musi byc symetrycznie wzgledem nabiegunnika bo powinna byc symetrycznie wzgledem pola magnetycznego a to nie jest symetryczne wzgledem nabiegunnika.

Xdam (damage-uszkodzenie) okresla odleglosc powyzej ktorej cos o cos stuknie i glosnik moze sie uszkdozic, zazwyczaj jest to ujemne wychylenie bo przy dodatnim jedynym ograniczeniem sa tylko resory a one nie daja slyszalnych stukow wiec nie jest to wychylenie grozne. Wychylenie ujemne jest grozne bo cewka uderza o dolny nabiegunnik (glosne i niebezpieczne stukniecie) albo dolnym zawieszeniem o gorny nabiegunnik (kosz glosnika) co jest mniej slyszalne i mniej niebezpieczne.

W programach symulacyjnych Xmax nie ma zadnego znaczenia jest potrzebne tylko do wyliczenia wytrzymalosci mocowej ktora i tak nie jest prawdziwa. Wykres wytrzymalosci mocowej mozna traktowac tylko porownawczo, porownujac rozne strojenia i wielkosci obudowy a wtedy wpisana wartosc Xmax nie ma znaczenia. Symulator rozwaza tylko liniowe wychylenie i nie ma pojecia o rosnacej twardosc resorow wraz z coraz wiekszym wychyleniem i o ograniczeniach wychylenia typu Xdam czy ''konczacych'' sie zawieszeniach. Sa tez glosniki ktore ''stukaja'' i takie ktore nigdy nie stukna. (np stx14/100 i arn150)

[n_omyzs]

Xmax podajemy w jedna strone. Xlin pasuje do pierwszego wzoru (cewka znajduje sie w szczelinie i pracuje liniowo) a Xmax jest chyba rownowazne z Xlin albo troche wieksze czyli cewka pracuje nie do konca liniowo ale nie jest to jeszcze walenie o nabiegunnik itd. Xmech byloby rownoznaczne z Xdam czyli niszczacym glosnik.

[mskojon]

Skoro jesteśmy przy temacie, interesuje mnie zależność pomiędzy wytrzymałością mocową a mechaniczną. Dlaczego w głośniku uszkadza się np. zawieszenie dolne, odrywając od karkasu a cewka pozostaje nienaruszona, tzn nie spalona?

[Pawel S.]

bo wlasnie zawieszenie ogranicza ruch tej cewki w polu magnrtycznym.
cewka nadal jest w polu i chce isc dalej a zawieszenie wlasnie skonczylo swoj zakres pracy

gdzie taki przypadek widziales?
ja widzialem tylko jak sie odkleilo zawieszenie od kosza ale od karkasu? :???:

[n_omyzs]

Mozne tez rozerwac zawieszenie lub membrane. Nie ma tu zadnej zaleznosci bo producent moze robic takie zawieszenia, szczeliny itd jak chce. W jednym xmax bedzie prawie rowne xdam a w innym bedzie duza roznica.

[pawloos]

Tak, Irek ma rację, Xmax potrzebny mi jest do obliczenia skoku pojemnościowego, na podstawie którego program oblicza nam wytrzymałość mocową i wykres natężenia maksymalnego (Max SPL przy danej mocy). Czyli do programów symulacyjnych wprowadza się Xmax odjemujać wysokość nabiegunnika od wysokości cewki i dzieląc przez 2? A w WinISD Pro słyszałem że Xmax podaje się w dwie strony?

[UKA]

ja widzialem tylko jak sie odkleilo zawieszenie od kosza ale od karkasu?

Właśnie od karkasu odkleiło mi sie w Pulsarze :cool:

[Pawel S.]

A w WinISD Pro słyszałem że Xmax podaje się w dwie strony?

a co za roznica skoro i tak nikt na to nie zwraca uwagi :P

Właśnie od karkasu odkleiło mi sie w Pulsarze

bo przeginasz :twisted:

[Caleb]

w winisd podaje sie w jedna strone wychylenie. pokazuje to przy jakiej mocy glosnik bedzie pracowal liniowo. najczesciej moze zagrac glosniej i nic sie mu nie stanie bo Xdam czesto jest sporo wieksze od Xmax/Xlin

[irek]

Właśnie od karkasu odkleiło mi sie w Pulsarze :cool:

Ja tak zamordowalem STX-a i kultowego GDN20/80/2. Tak sprawdzam jakosc klejenia oczywiscie duza moca i przez chwile zeby cewka sie nie spalila. A i w jednej beymie udalo mi sie polamac membrane (polamala sie zaraz przy krawedzi gdzie jest gorne zawieszenie).

bo Xdam czesto jest sporo wieksze od Xmax/Xlin

Ostatnimi czasy kiedy to efektywnosc traci na znaczeniu a Xmax zaczal sie liczyc jako mozliwosc lepszego przetwarzania basu to Xmax czesto jest bardzo blisko Xdam. Bo latwo wydluzyc cewke ale konstrukje kosza czy zawieszen nie tak latwo zmodyfikowac. Tu przykladem moze byc STX chyba ktorys tanszy 10calowiec ktory ma Xmax +-10mm i tyle samo Xdam (tego nie podaja ale mozna okreslic z konstrukcji kosza).
Ciekawy jest arn150 ktory poczatkowo mial cewke z Xmax +-3,75mm a potem +-4,25mm a zawieszenie gorne pozwala na ruch +-6mm. Idealnie jest jak glosnik ma Xdam o wartosci sumy nabiegunnika i cewki podzielonej na 2. To jest wychylenie maksymalne w ktorym cala cewka opuszcza nabiegunnik i dalej traci zupelnie sile wiec mozna to uznac za absolutne maksimum.

[Pawel S.]

A i w jednej beymie udalo mi sie polamac membrane (polamala sie zaraz przy krawedzi gdzie jest gorne zawieszenie).

tak czesto sie lamia estradowe glosniki ktore katuja na subach

[mskojon]

Nie ukrywam że nie oszczędzam subwoofera w aucie, najpierw oderwałem zawieszenie w 12" infinity 1250w a teraz w 15" emphaser eg15. I zaczynam się zastanawiać czy to może wina wzmacniacza który przesterowuje?

[UKA]

Może to wina złego strojenia obudowy, albo zbyt mocnego podbijania basu przez Ciebie. Jak się ma dobry wzmak z zapasem mocy, to trzeba niestety urzywać go z głową Kup sobie może jakiś głośnik do dBDrag, albo zainwestuj we wzmak z subsonic.

[mskojon]

Nie podbijam basu. Wzmacniacz mam firmy Peiying i zastanawiam się czy możliwe jest coś takiego:
Sygnał wychodzacy ze wzmacniacza jest przesterowany, wskutek czego ścięta jest sinusoida i głośnik zamiast płynnie dochodzić do xmax i wracać, zatrzymuje się w pozycji xmax na chwilkę (okres przez który sinus jest ścięty) i dopiero wraca, i powoduje to znacznie większe obciążenie mechaniczne zawieszeń. Czy mam rację?

[Pawel S.]

bardzo mozliwe
ale to raczej bedzie slychac

[UKA]

Całkowicie niemożliwe.
Jeśli sinusoida jest ścięta, to głośnik nie wychyli się bardziej niż przy pełnym impulsie.
Gdyby głośnik wychylił się w jedną stronę i pozostał w tej pozycji na dłużej, to musiałby płynąć przez niego prąd stały.

[tom1eczek]

Witam, mds06 ma xmax (peak to peak) 7mm. Czy ktoś wie jakie ma xdam?

[Pawel S.]

sporo wieksze - nie wiem ile dokladnie bo mialem tylko MDS05 i 08 i sa bezpieczne

[irek]

Witam, mds06 ma xmax (peak to peak) 7mm. Czy ktoś wie jakie ma xdam?

To mozna zmierzyc wciskajac palcami membrane az do oporu i wtedy mierzymy ile weszla. Linijka na krawedzie kosza a bo kopolki membrany przykleja sie pionowo karteczke papieru zeby zaznaczyc pozycje spoczynkowa i maksymalna.

Nie podbijam basu. Wzmacniacz mam firmy Peiying i zastanawiam się czy możliwe jest coś takiego:
Sygnał wychodzacy ze wzmacniacza jest przesterowany, wskutek czego ścięta jest sinusoida i głośnik zamiast płynnie dochodzić do xmax i wracać, zatrzymuje się w pozycji xmax na chwilkę (okres przez który sinus jest ścięty) i dopiero wraca, i powoduje to znacznie większe obciążenie mechaniczne zawieszeń. Czy mam rację?

Na estradzie mowi sie ze doly dostlaly prostokata i wylecialy :)

Prostokat generuje duza moc cieplna i trudny do odzwierceidlenia pzerbieg z ktorym glosnik sobie nie poardzi a czy go wytrzyma to juz tylko zalezy od mocy wzmacniacza i wytrzymalosci glosnika. Wiec wszystko zalezy od konkretnego przypadku. Moc dla prostokata jest dwa razy wieksza niz znamionowa moc wzmacniacza mierzona dla sinusoidy.