Subwoofer Tonsil GDN 30/120/1

[flyradek]

Witam,

Po wielu (z 5...?) latach chciałbym ruszyć z tematem subwoofera. Kilka lat temu kupiłem głośnik, raz dwa projekt, zmontowałem obudowę z płyty wiórowej (klej + wkręty) i potem już nie było motywacji żeby coś z tym poprawić.
Obudowa jest przygotowywana pod sub aktywny - jest komora na wzmacniacz. Obudowa typu BR (szczelina), z zewnątrz w ogóle nie wykończona - tylko płyta wiórowa.
Chciałem w tym roku pokończyć wzmacniacz i subwoofer, ale niestety kolejny raz w tym roku muszę zmienić miejsce zamieszkania... nie jest łatwo coś zrobić.
Właściciel sprzedaje chatę, no ale mam czas do końca maja. A że to jest domek jednorodzinny to mam dużo lepsze warunki niż w bloku jeżeli chodzi o szlifowanie cięcie itp.

Zmiany obudowy - strojenie dobrze byłoby zrobić teraz

Odnośnie subwoofera, mam wrażenie że jest za nisko zestrojony, wydaje mi się że słabo przetwarza poniżej 50Hz. Przez te lata używam do jako wsparcia, jest wpięty równolegle z jedną kolumną i dostaje całe pasmo (nie jest zamontowany wzmacniacz w subwooferze).

Według projektów z netu obudowa powinna mieć z 60-70l, strojenie jakoś 37Hz

U mnie wygląda to tak:

Subwoofer Tonsil GDN 120/30/1

Wymiary w cm
Wymiary (obrys zewnętrzny, szer x głeb x wys) 40,7 x 46,2 x 65,8 ≈ 123,7 l

Wymiary (wewnętrzne):


a – 37
b – 38,4
c – 60,4
d – 32
e – 4,8
f – 3
g – 13
h – 21,8

Objętość wewn. bez strat: a x b x c ≈ 85,8 l
Objętość ze stratami: a x b x c – a x h x g – a x d x e = 85,8 – 10,5 – 5,7 = 69,6 l
Objętość netto: a x [b x c – (h x g) – (d x e) ] – Vglosnik ≈ 68 l

Wymiary bass reflex (wewnątrz):
a x d x f : 37 x 32 x 3

Wymiary bass reflex (z uwzględnieniem grubości płyty czołowej)
a x (d+3,6) x f : 37 x 35,6 x 3

Obliczenia WinISD (Vobl = 68L)

frezonans = 31 Hz [z uwzględnieniem grubości płyty czołowej]
frezonans = 32 Hz [tylko długość wewnątrz wewnątrz]

Pomiary:

Bez obudowy: frezonans = 28Hz
W obudowie BR: frezonans = 59Hz i 14Hz, rezonans otworu ≈ 28Hz [?]
W obudowie Closed: frezonans = 51Hz

Zaraz wrzucę wykresy impedancji
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Sub jest chyba za duży, trochę przesadziłem. Efekt akustyczny jest niewspółmierny:) No ale takie początki... Płyta czołowa jest podwójna - 2x18mm, Płyta na spodzie - pod BR też jest 2x18mm. Myślę jeszcze nad wstawieniem poprzecznych wzmocnień na środku wysokości - troszkę zmniejszy się objętość.

Głównym problemem jest dostrojenie, poza tym że chyba jest za nisko zestrojony( BR i tak nie pomaga w natężeniu dźwięku), to jest niska odporność mocowa.
Tylko jest to BR szczelinowy i jakiekolwiek zmiany są uciążliwe, dlatego pytam Speców o zdanie :)
Ile skrócić BR? Czy też najlepiej to zakleić i wsadzić rurę...
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Wykres impedancji, bez obudowy, w obudowie BR, w obudowie z zatkanym BR


nie mam pewności na jaką f aktualnie dostrojony jest BR, w miejscu gdzie impedancja jest najmniejsza to wypada jakies 28Hz (jakoś trafiłem w fs głośnika), natomiast środek pomiędzy wierzchołkami to jakieś 37Hz...

Zmierzone fs głośnika nie zgadza się z danymi producenta (28Hz vs 24Hz według producenta), według WINisd aby osiągnąć 37Hz przy 68l to należałoby skrócić BR o 15cm - to dużo i operacja raczej nie odwracalna

[flyradek]

...:) faktycznie. Ale nie widzę opcji zmiany tytułu ani też edycji posta po Twoim wpisie. Powinno być GDN 30/120/1 [8 ohm]
http://www.tonsilsklep.pl/index.php?...ielony-do-zeus

[mglinski]

nie mam pewności na jaką f aktualnie dostrojony jest BR, w miejscu gdzie impedancja jest najmniejsza to wypada jakies 28Hz (jakoś trafiłem w fs głośnika), natomiast środek pomiędzy wierzchołkami to jakieś 37Hz...

Przede wszystkim, to trudno coś odczytać z wykresu, który nie jest w skali logarytmicznej.
Wzór na długość otworu jest dosyć prosty:

[flyradek]

gdzie:

L - długość tunelu bass-reflex [mm]

c - prędkość dźwięku wyrażona w [m/s] (343 m/s)

F - powierzchnia otworu bass-reflex [mm^2]

fb - częstotliwość rezonansowa obudowy b-r [Hz]

Vb - objętość obudowy [litr]

Podejrzewam że z tego wzoru korzysta też WinISD, ale mi brakuje praktyki (wieczorem policzę sobie).
Czy licząc z łapy tym wzorem należy tu odejmować "objętość" BR?
Druga sprawa czy ma znaczenie tylko odcinek BR w obudowie czy liczy się całość (+ grubość ściany czołowej).?

Wydaje mi się że istotna jest masa powietrza w BR a więc całość kanału i objętość BR nie wlicza się do objętości obudowy. Gdzieś kiedyś czytałem że WinISD źle liczy długość BR dla otworu szczelinowego (inaczej działa niż o przekroju kołowym), ale nie pamiętam istoty sprawy. Dlatego też pytanie o opinię praktyków jak mocno skrócić BR

3 wykresy w skali log


A tu nałożone na siebie 3 wykresy (skala log i liniowa)


nie wiem jak w wordzie wymusić aby pojawiły się wartości na osi X tak jak w skali liniowej (może pokazać 1-10-100-1000...)

[mglinski]

Vb to objętość bez obj. tunelu. Długość tunelu liczy się od wlotu do wylotu (przecież przejście przez ściankę czołową jest geometrycznie kontynuacją przekroju).
A z tych wykresów dalej niewiele widać.
Przelicz sobie długość br ze wzoru i wszystko będzie jasne :)

[flyradek]

Mówisz dalej niewiele widać.
A teraz?

[mglinski]

No teraz coś tam widać (strojenie ciut poniżej 30 Hz).
Miałem na samym początku pytać: jak robisz pomiar?
I jak tam podstawianie do wzoru? :biggrin:

[flyradek]

Pomiar robię z łapy (trochę uciążliwe dla sąsiadów... :) )
Rezystor w szeregu z głośnikiem, impedancja głośnika jest wyliczana na podstawie pomiaru napięcia zasilania i napięcia na rezystorze szeregowym.


Odnośnie obliczeń BR coś mi nie wyszło:)



3,46m długości? :)

mglinski, masz praktykę ze stosowaniem BR szczelinowych?

[mobias]

Ten wzór tyczy się BR okrągłych, wtedy średnica BR wychodzi 12 cm. A jaki rozmiar Ci WinISD proponuje?

[flyradek]

Z tego wzoru wychodzi średnica? Przecież to jest wzór na długość przy zadanym przekroju. Mocno upraszczając liczy się masa powietrza w rezonatorze, ale podejrzewam że różnice w strojeniu wynikają z tego że inne opory występują w otworze szczelinowym względem okrągłego

Odnośnie WinISD już pisałem.
Przy 68l, fb = 37Hz -> L = 205mm (skrócić o 150)
Przy 68l, fb = 40Hz -> L = 150mm (skrócić o 200)

Piszę o 40Hz bo w praktyce chyba wychodzi mniejsze fb niż obliczone.

Teraz powinno być 31Hz a jest 28Hz, co pewnie ma związek z kształtem BR. Może spróbuję pierw skrócić BR o 5 cm i sprawdzić jak to wpłynie na fb, tylko nie mam pomysłu jak to skrócić :P

[mglinski]

Pomiar robię z łapy (trochę uciążliwe dla sąsiadów... :) )
Rezystor w szeregu z głośnikiem, impedancja głośnika jest wyliczana na podstawie pomiaru napięcia zasilania i napięcia na rezystorze szeregowym.

Nie szkoda czasu? W czasie potrzebnym na jeden taki pomiar można jig-a zmontować

mglinski, masz praktykę ze stosowaniem BR szczelinowych?

Szczelinowe łatwiej mi się stroiło zawsze, ale z ręką na sercu przyznam, że wymiary zawsze brałem z winisd.

- - - - - aktualizacja - - - - -

3,46m długości? :)

No chciałem być taki mądry i wzorami się wymigać, a tu klops. Podstawiając do wzoru Q rzeczywiście tak wychodzi...
Wklepałem na szybko do mojego arkusza i wyskoczyło mi 0,268 m. Arkusz robiłem kiedyś wg wzorów z http://ep.com.pl/files/7450.pdf

Nie na temat...

I dlatego jestem za powstaniem działu "ośla łączka". Człowiekowi wydaje się, że taki mądry, a tu doopa :p

[flyradek]

Jig to osobny temat, chętnie ale może kiedyś, oby. Już mam za dużo gratów przy przeprowadzkach...
0,268m powiadasz. To te skrócenie o 5 cm wydaje się być bezpieczne, od tego zacznę i wrzucę pomiary. Ciekawe jak zmienią się wykresy impedancji, najwyżej będę docinał po kawałku :)
----------------------------------------------
Spróbuję jako ciekawostka zrobić coś jeszcze.
Teraz według WinISD obudowa ma fb = 31Hz, (w pomiarach bardziej 28Hz)
Według WinISD aby fb = 37 Hz należy skrócić do 205mm, (pytanie co wyjdzie w praktyce ale zobaczymy)
Sprawdziłem w drugą stronę, aby przy tej długości BR wyszło fb = 37Hz należy zmniejszyć obudowę do 48l (pomyślę jak tam wpakować 20l) i wykreślę przebieg impedancji przed skracaniem BR

[mobias]

Jig to osobny temat, chętnie ale może kiedyś, oby.

Jig do Arty wygląda tak:


Naprawdę skomplikowany układ

[flyradek]

A czy ja gdziekolwiek napisałem że to naprawdę skomplikowany układ?
Dla mnie JIG to to http://diyaudio.pl/content.php/12
Kiedyś chętnie to zrobię. Wyznaczenie wykresu impedancji nie jest takie czasochłonne, przy okazji można popatrzeć/posłuchać jak zachowuje się głośnik

[El_liero]

Nie na temat...

szacunek za metodę wykreślania wykresu impedancji. Jak jestem na forum, nie widziałem, żeby ktoś "ręcznie przemiatając" to zrobił.

[mglinski]

Nie na temat...

Też tak kiedyś robiłem zanim trafiłem na to forum i dowiedziałem się jak to się robi szybko i bezboleśnie :)

[flyradek]

Wyznaczyłem charakterystykę z obudową zmniejszoną o 10l (nie wykombinowałem 20litrów) czyli 2 butelki 5l,
To co widzę na wykresie, to jakby fb delikatnie się podniosła. Pierwszy pik zwiększył delikatnie wartość - czyżby zwiększyła się sprawność BR?
Częstotliwość drugiego piku zwiększyła się o 4Hz.


Odnośnie samego odsłuchu, względnie duże natężenie jest do 60Hz (wydaje mi się że teraz przy 60Hz jest większe niż ostatnio) do 50Hz jeszcze dosyć mocno słychać, od 50Hz do 40Hz szybko spada, 34 ledwo słychać, 30 praktycznie w ogóle. Co dodatkowo zauważyłem to dziwnie brzmi w zakresie 38-48Hz, nie są wyraźnie zmiany słyszanej częstotliwości (przy kroku co 2Hz) jakby takie rozmyte. Poniżej i powyżej wyraźnie słychać że częstotliwość się zmienia (być może jest to kwestia miejsca odsłuchu, sprawdzam tylko w jednym, ok 1m od suba (pokój jakieś 25m)

Według WinISD zmiana z 68l na 58l skutkuje zwiększeniem fb o 2,5Hz, nawet by się to zgadzało

Są plusy takiego strojenia, membrana powyżej 26Hz praktycznie stoi w miejscu:)

[flyradek]

Po wielu godzinach walki udało mi się skrócić BR o 5cm, wygląda na to że kierunek jest dobry. Na charakterystyce imp. widać niewielką zmianę, ale już słychać tego efekty. Zwiększając częstotliwość od (zaczynając od 30Hz) rośnie natężenie ale występuje mała dziura gdzieś w okolicy czterdziestu paru Hz, za wcześnie działa BR ale już jest lepiej. Może w tygodniu zrobię drugie podejście do BR, teraz już wiem jak robić

[El_liero]

ładnie pięknie, ale myślałem, że BR stroi się też na podstawie pomiaru ciśnienia akustycznego, albo po prostu wyliczeniach (winISD) Wykres impedancji mówi ci o dwóch najważniejszych rzeczach:
częstotliwości strojenia obudowy
dobroć obudowy

[flyradek]

Pomiaru ciśnienia nie zrobię, teoretycznie wiem do ilu skrócić aby osiągnąć te 36-37Hz. Nie chce uciąć za dużo dlatego po trochu ucinam - odtworzyć byłoby ciężko. Przy okazji generuje wykres
Odnośnie samej fb, taka wartość zazwyczaj przewijała się w rozmaitych konstrukcjach na tym głośniku.

Subwoofer docelowo będzie miał zamontowany wzmacniacz ok 200W/8Ohm (mostek na irfp240 - avt2762).

Doszedłem do wniosku że znowu zachłysnąłem się "wiedzą" z internetu. Ten GDN chyba niespecjalnie nadaje się na suba. Pech trafił że jak chciałem zrobić swój to akurat był bardzo popularny:) Głośnik duży, obudowa wielka a zejścia zbytnio nie ma.

Pobawiłem się chwilę WinISD

Parametry podane przez producenta także teoretyczne.
Przebieg jasny niebieski - dane oryginalne
Przebieg żółty i pomarańczowo-brązowy - podmieniłem fs na 28 Hz (pomiar)
Jako ciekawostka dołożyłem STX 25cm - cena podobna - przebieg biały

Odbiegając od tematu
Teoretycznie GDN nie ma w ogóle podejścia do STX (nie wspominając o mniejszej obudowie) ciekawe jakby to w praktyce wyszło. Ale do czego zmierzam. Wiem że będzie tam ok 200W (sinus) wzmacniacz, obudowa jest solidna, czy jest jakiś głośnik powiedzmy do 300zł który zdecydowanie przewyższa GDN (30cm)? Podejrzewam że GDN sprawdził by się w jakichś dużych 3-way, ale to znowu wielkie kolumny by były z względnie słabym zejściem.