Spróbuję tak krótko, może później rozszerze jak będzie konieczność :
Wykonujemy pomiary z odległsoci 1m. Im większe pomieszczenie tym lepiej , 6x6x3,5 m cysiaczka jest wręcz idealne, ja robię w troche mniejszym, głownie niższym.
Stawiamy zestaw kolumna-mikrofon na środku pokoju, odległosci do każdej ze scian są wtedy najwieksze. Miedzy kolumne a mikrofon wytłumienie, u mnie koc , materac , kołdra , co jest. Kołdra działa bardzo dobrze
. Można wykonać próbny pomiar pulse response dla kopułki i porpawić wytłumienie jak będzie to miało jakiś wpływ na zredukowanie odbić.
Jak do tej pory elementarz, to co już dawno pisałem w arcie.
Wykonujemy pomiar krótką bramką ale min 8ms. Brakma to róznica miedzy poczatkiem impulsu głownego (tam stawiamy marker startowy) a markerem końcowym. Jezeli warunki (pierwsze poważne odbicie przed którym stawiamy marker końcowy) pozwalaja na dłuzszą brakmę to oczywiscie korzystamy z tego
.
Przykład:
Tu widać odbicie dość wcześnie. Oczywiście nie ma co się mocno trzymać długości bramki i można postawić stop markera na 10ms i skrócić pomiar do nieco ponad 6ms. Jednak trzeba pamietać o tym jak bardzo ograniczy to pasmo, pierwsza próbka na ok 170Hz, cokolwiek sensownego bedzie widać od 500-600hz. Do pomiaru kopułki idealne, do średniego już trochę gożej. Jednakljest to na tyle mocne odbicie, że trzeba je wyciać, prawdopodobnie sufit :/ .
Robimy pomiar on axis średniego i wysokiego. Niski niekoniecznie ale też można.
BS dla średniego juz powinien być zauważalny w jakimś stopniu (kwestia parametrów obudowy , ułożenia głośnika , rodzaju głosnika, jego naturalnej ch-ki itd , maja wpływ na przebieg ch-ki i "widoczność" BS).
Np:
Tu pmiary on axis kompletu głośników. Jak sie przyjżycie, to widać, że każdy kolejny głosnik ma bardziej zaszumioną ch-ke. Kopułka prawie głądką, średniemu juz wydłuzyłem bramke, niskiemu jeszcze bardziej aby "zyskać" w dolnym paśmie.
Pomiar niskiego w dolnym paśmie nie jest rozstrzygajacy ale juz jest wartościowy.
Robimy drugi zestaw pomiarów on axis z wydłużoną bramką dla głsoników średnio i nisko tonowego. Ile wydłużyć - kwestia doświadczalna. Bramka 20ms da pomiar od 50Hz, 30ms od 30Hz. Można posiłkować sie pomiarem pulse response który wykonaliśmy uprzednio i popatrzeć jak sie rozkłądaja odbicia, jak na np 30ms pojawia sie jakis wielki syf, to dajemy stop markera na 29,9 ms
.
Można wykonać omiar farfield i wygładzić 1/8-1/3 oktawy. Widać będzie na tym pomiarze bardzo mocne pofalowanie wynikające z rezonansów pokoju. Przyjmujemy wartość średnią jako punkt odniesienia SPL głośnika (np chcąc wiedzieć ile basowy ma na 70Hz).
Na podstawie tych pomiarów juz bedzie widać BS. Przy szerokiej ściance "zejscie" efektywnosci będzie dość nisko. Póżniej dodam tu pomiar tonsila 16/50/6. Pomimo zafalowań na pomiarze farfield, widać jak na dłoni różnicę średniej efektywności między zakresem 50-150Hz a zakresem 300Hz w górę. Róznica to ok 3-4dB. Jak to się porówna z symulacją obudowy w edge, staje się jasne, że obniżenie akurat w tym miejscu nie jest przypadkowe.
Np:
Pomiar farfield średniego (tonsil 16) i niskiego (tonsil 20), na pomiarze średniego u góry naniosłem linie średniej efektywności. Pomimo, że pomiar jest pokiełbasiony rezonansami pokoju (stąd takie uchyby w górę i w dół), widać wyraźny skok efektywności wywołany zapewne BS. Zreszcztą czym by nie był to taką informacje ciężko wyłuskać z krótko baramkowane on axisa. gdyby ktoś robił sobie kolumienke na pojedynczym tonsil 16 i miałby taką własnie ch-ke. Basik obnożony o parę db względem reszty pasma. Z tak nisko położonym uskokiem naprawde cieżko jest walczyć zwrotnicą. Przy układzie 3 droznym ten problem jest mniej ważny.
Na ch-ce niskiego Bs się zbyt nie odznacza. głośnik jest położony w innym miejscu obudowy do tego mierzony jest pod kątem gdyż mikrofon nakierowany na miejsce miedzy kopułka a średnim (wiec średni też pod lekkim katem), tworzy spory kąt z niskim, szczególnie przy odległosci 1m. To mogło trochę zamaskować BS. W tym przypadku nie ma co się martwić i tak będzie filtr.
Mając komplet pomiarów można przystąpić do projektowania filtrów. Ja zawsze zaczynam od zestawu niski-średni. Nanosze zmierzone ch-ki na siebie, ustalam wstępnie punt fultracji i projektuje filtr. Dla filtru głosnika średniotonowego, dorzucam często od razu jakiś filtr dolnoprzepsutowy, tak pro forma aby coś było, czyli np 0,68 mH, 4,7uF , później do zmienie.
Następnie standard, filty optymalizuje aby do siebie pasowały, faza , amplituda , itd.
Efekt BS moze byc często pomocny, często też przeszkadzać, wszystko będzie zależeć od strategii filtracji. Przy wyższym podziale może trochę namieszać w pasmie wyższego masu i niskiej średnicy , 100-400Hz. Przy niskim podziale, można wykorzystać naturalny spadek w wyniku BS jako część lub początek filtracji średniego.
Ew. sprawdzam działanie filtrów na ch-kach nearfield, to sie często przydaje dla średniotonowego bo widać ew wpływ rezonansu mechaniczneog głsonika na skuteczność filtracji.
Jeżeli symulacje są zakończone, fltr LP dół /HP średni zaprojektowany, składam to fizycznie i mierze , on axis , far field, oczyszczam wygładzeniem, patrze na wartość średnią ch-ki , czy się zgadza z symulacją, czy ilość średnich do wysokich niskich jest odpowiednia itd.
Dorabiam filtr Lp średni / HP wysoki. Łącze ten bajzel w całość, mierze połnopasmowo. Mierze każdy głośnik z osobna. Mierze na krótkiej i długiej bramce on axis. Sprawdzam zgranie głosników (nanosze na pomiar pełnopasmowy pomiary poszczególnych głosników i wychwytuje błedy).
Np:
Porównanie pełnopasmowego on axis z jakąś brakmą , nie pamietam jaką no i far field. Widać na farfield wyraźny zysk na paśmie od 200Hz w dół, są rezonanse pokoju ale pomiar jest wystarczajacy. Niestety tak gra kolumna w rzeczywistym pomieszczeniu, lub nawet gożej bo tu stała na środku i nie pogiełbasiło wiecej pasma anizeli przy ustawieniu w rogu.
Nie mam w tym pliku akurat schematu i pełnych pomiarów zwrotnicy, być moze coś pousuwałem albo tak było, to są pomiary sprzed półtora roku i troche niepamietam co ja tam wtedy wyrabiałem
. Często pomiar robię "na chwile" tylko żeby sprawdzić czy cos mi działa tak jak zakładam, nawet nie zapisując tego pomiaru żeby nie mieć za dużo plików.
No i odsłuch. Ilość basu trzeba określić subiektywnie, ch-ka moze pokazywać, że jest równo, odłuch że za dużo/ za mało. To już kwestia podobań, zawsze poprawić proporcje poprzez mniejsze / wieksze tłumienie sekcji średnio-wysoktonowej.
Kilka uwag końcowych :
dobrą skuteczność filtracji i końcowe efekty zgrania głsoników uzyskuje się dla filtrów 2 rzedu dla nisko i średnio tonowego przy donym podziale. Filtry 1 rzedu są trochę mało skuteczne i prawie nie daja możliwosci poprawek, zmiana warosci cewki LP niskotnowego czy kondensatora HP średniotonowego niewiele wnosi poza zmiana punktu podziału jednak nie ma możliwosci precyzyjnego kształtowania ch-ki i poprawek w zgraniu fazy.
Stromszy sposób filtracji średniego mimo wszysto moim zdaniem bardziej się sprawdza.
Rezystancja cewki w fitlrze HP średniego, ma spory wpływ na fazę, warto o tym pamiętać.
Dużo daje pojedynczy opornik tłumiący między filtrem HP i LP średniego. Ma kolosalny wpływ na ch-kę, warto to wykorzystywać
.
Noi i chyba warto wykorzystać głsonik średniotonowy w możliwie szerokm paśmie. Czyli odfiltrować niżej a lepiej od dołu i miec szersze pasmo od powiedzmy 300Hz, niż filtrować wyżej i słabiej i mieć węższe pasmo.
