Kolumna do gitary basowej - ocena strojenia

[cob]

Zrobiłem sobie paczkę pod gitarę basową na Eminence Kappa 15". Pojemność obudowy to 87 litrów po odjęciu wzmocnień, obj. głośnika i portów bas refleks. Głośnik jest niefiltrowany. Zwrotnicę ma tylko dołączony równolegle driver wysokotonowy. Drugi rząd na ok 3kHz, ale to nie jest ważne. Obudowa miała być strojona na ok. 40-45Hz. Porty są 2x10cm o długości 22cm. Miałem niczego nie mierzyć, ale po złożeniu całości stwierdziłem, że chociaż strojenie portów wypadałoby sprawdzić. Złożyłem na szybko coś co pozwoliło na zmierzenie impedancji, więc wstawiam wykresy z otwartymi i zatkanymi portami.

Czy wygląda to w miarę przyzwoicie? Pytam, gdyż w pomiary audio bawiłem się dosyć dawno i nie mam dużego doświadczenia. Głównie chodzi o ocenę strojenia. Mam wrażenie, że może być trochę za nisko.

 

[cob]

Dziś zaczęły mnie też zastanawiać te niewielkie rezonanse na ok. 32 i 64Hz. Czy to kwestia jakichś nieszczelności? Powinienem się tym martwić?

 

[El_liero]

Dziś zaczęły mnie też zastanawiać te niewielkie rezonanse na ok. 32 i 64Hz. Czy to kwestia jakichś nieszczelności? Powinienem się tym martwić?

przy takim prymitywnym pomiarze nie musisz się martwić bo to są po prostu błędy pomiaru. A co do strojenia to jest źle zestrojona buda. Chyba, że subiektywnie podoba ci się to jak gra.
Na głównej jest artykuł o tym jak stroić kierując się samym pomiarem impedancji przetwornika zamontowanego w budzie.
PS. masz bardzo poszarpane pomiary, coś jest nie tak, albo słaba karta, duże szumy, albo słabo ekranowane kable albo nie wiem...
masz przykład:

czarny wykres strojenie BR, czerwony w obudowie Closed.

 

[cob]

Podoba mi się jak gra, ale to nie znaczy, że gra optymalnie. Nie mam z czym bezpośrednio porównać. Pomiary poszarpane, bo tak jak napisałem zrobione na szybko. Użyłem karty z laptopa. W sumie to się zdziwiłem, że coś sensownego się pokazało. Nie walczyłem z tymi zakłóceniami, bo do pomiaru impedancji raczej wystarczy to co jest. Odnośnie artykułu to jedynie co znalazłem to kilka zdań w tutorialu do SW. Wracając do mojej obudowy. Jest źle zestrojona, czyli za nisko? Skąd taki wniosek? Za szeroki dołek w impedancji pomiędzy rezonansami? Swoją drogą czemu na czerwonym wykresie dotyczącym obudowy zamkniętej są dwa rezonanse?

 

[El_liero]

uuu racja oba wykresy przedstawiają obudowę BR.
dołek informuje o częstotliwości strojenia BR, a żeby było poprawnie Yoshi pisze aby pierwszy pik był minimalnie niższy od drugiego
http://diyaudio.pl/content.php/49-Speaker-Workshop-cz.-I

---------- Post dodany o 06:07 ---------- Poprzedni post o 06:06 ----------

pamiętaj, że samym wykresem impedancji nie zestroisz obudowy do perfekcji.

 

[cob]

Pik ma być niższy, ale czy tak będzie jeśli podniosę strojenie? Innej opcji nie mam. Na pewno przesunie się w prawo. Obudowa ma 87l objętości netto i tego nie zmienię. Uważam, że jak na 15" taka objętość jest optymalna. Jest w miarę mobilnie, ale nie jest też przesadnie mała. Producent jak najbardziej dopuszcza taki wymiar.

p.s. W tym artykule ktoś powinien te błędy poprawić, bo trochę słabo to wygląda.

 

[El_liero]

hmm producent podał optymalny litraż dla tego przetwornika. Możesz zrobić tak:
zasymuluj sobie tego Kappa w WinISD z zadanym litrażem i sprawdzaj co się dzieje dla różnych f strojenia portu,
albo "na pałę" wiedząc, że jak zestroisz za wysoko to skrócisz dolne pasmo przenoszenia oraz uzyskasz podbicie na jego skraju. Zaś jak zestroisz za nisko to głośnikowi obniży się maks. moc jaką przyjmie bez przesterowania ponieważ poszerzysz dolne pasmo (niezgodnie z zasadą optymalizacji)
albo na słuch (subiektywnie) czyli włóż najdłuższą rurę jakie masz, posłuchaj jak gra, potem wyciągnij rurę w pizdu i znowu posłuchaj jak gra a potem dąż do perfekcji w "tą stronę", która lepiej grała.
PS. jak skracasz rurę to podwyższasz f strojenia.

 

[cob]

Ciężko powiedzieć jaki litraż jest optymalny. Producent podał od 45 do 113 w obudowie bas refleks. Oczywiście im mniejsza obudowa tym bardziej kolumna idzie w kierunku wyższego basu i jednocześnie zwiększa się zalecane odcięcie na filtrze subsonicznym żeby zapewnić znamionową moc. Sama gitara teoretycznie gra bardzo nisko (od ok. 30Hz daje najgrubsza struna w piątce, a generalnie jest to ok. 40Hz w czterostrunowej gitarze). Jednak o ile wiem, to paczki nie przenoszą liniowo od aż tak niskich f, a mimo wszystko dźwięki są wydobywane, gdyż słuch na podstawie wyższych harmonicznych jakoś sobie radzi. Poza tym grubsze struny zapewne dają z założenia mocniejszy sygnał. Świadczy o tym chociażby to, że wielu basistów gra na kolumnach z głośnikami 10", które mają rezonans na 70Hz lub wyżej i mimo wszystko jest ok. Generalnie do basu używa się głośników niskotonowych, ale jednak nie subbasów i strojenie w przypadku 15" wypada raczej w okolicach 45Hz. Sam robiłem wiele symulacji zarówno w winisd, jak i w Eminence designer. Dokładnie odjąłem litraż wszystkich wzmocnień, których jak widać nie brakuje oraz pojemność głośników i portów. Pierwotnie zakładałem strojenie ok. 45Hz i teraz widzę, że długość portów podana w eminence designer zapewne takie strojenie by dała. O ile pamiętam było to 18-19cm. Jednak podczas konstruowania zapomniałem, że porty wypadałoby nieco skrócić i skleiłem dwa, które dają łącznie 21cm. Po pomiarach wyszło, że strojenie jest niższe i wychodzi chyba ok 40Hz, chociaż jeszcze nikt tego do końca nie potwierdził. Na pierwszy rzut oka moim zdaniem nie ma tragedii jak na taki głośnik.
Niestety rury są już wklejone i zmiany są nieco problematyczne. Być może gdybym mógł regulować na bieżąco, to na słuch dałoby się coś znaleźć. Mnie jednak najbardziej interesuje interpretacja tych pomiarów impedancji. W sumie, to wbrew pozorom podczas testów łatwiej byłoby obniżać strojenie przez wydłużanie rur na zewnątrz. Na podwyższenie strojenia nie mam pomysłu. Zostaje chyba tylko skracanie rur.

 

[El_liero]

żeby u ciebie odczytać f strojenia potrzeba dokładniejszych pomiarów, bo te są za bardzo zaszumione. Można przybliżyć z dokładnością 5Hz myślę.

 

[cob]

Ja się męczę na karcie z laptopa, a zapomniałem, że kiedyś bratu liva podarowałem do jego komputera stacjonarnego. Postaram się zmierzyć jeszcze raz, ale to pewnie w weekend dopiero.

 

[El_liero]

możesz użyc funkcji smooth w SperakerWorkshop (transform >smooth)
ale i tak zalecam lepszy pomiar. (ino po co ta fatyga ? )

Charakterystyka impedancji nie pokazuje dokladnego strojenia bass-reflexu!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
Pokazuje go charakterystyka cisnienia samego glosnika a dokladnie waskie minimum!
No i nie ma czego takiego jak idealne strojenie! Musialbys zmierzyc charakterystyke basu jako calosci i wtedy bedzie widac czy jest plaska i opada ostro czy ma podbicie czy moze lagodnie opada. Sa to trzy dopuszczalne warianty strojenia czyli teoretycznie idealne, dajace plaska charakterystyke i kolejne strojenia, nadstrojenie (br wysoko) i podstrojenie (br nisko nastrojony). Rowne wierzcholki na impedancji mowia tylko o tym ze strojenie b-r jest takie same jak Fs glosnika. Jak sie nie ma mozliwosci pomiaru charakterystyki to mozna stroic na impedancje ale zawsze powinno sie posluchac trzech wariantow z pierwszym wierzcholkiem nizszym, drugim nizszym i obiema rownymi. Jednak nic to nam nie mowi o efektywnosci cisnienia z bass-reflexu a to ono jest najwazniejsze. W tym przypadku minimum na impedancji jest waskopasmowe i siega niskiej impedancji co swiadczy o dobrej efektywnosci bass-reflexu czyli glosniku o niskim Qts i wypadkowo niskim Qtc. A to dobrze wrozy choc wymaga sporo od konstruktora bo kazda zmiana strojenia silnie wplywa na charaktersytyke. Glosniki o duzym Qts jakby nie stroic b-r to beda grac tak samo, bo i ch efektywnosc z bass reflexu jest bardzo mala.

 

[cob]

Po wygładzeniu wygląda to tak. Nie miałem jeszcze czasu żeby lepiej zmierzyć.

Zatem wygląda na to, że strojenia należałoby szukać raczej obserwując membranę i znajdując moment kiedy najmniej się ona wychyla. W sumie jak by coś na środku nakleić jasnego, to pewnie dosyć łatwo dałoby się to zauważyć.

 

[El_liero]

wyskaluj se oś Y do np: 20dB i odczytasz przybliżoną f strojenia.
Twoja charakterystyka "wygląda dobrze". (jakkolwiek to tłumaczyć)

 

[cob]

Po zmianie skali Y na logarytmiczną wyszło wyraźniejsze minimum na ok. 38Hz. Sprawdziłem też generatorem jednocześnie trzymając palec na membranie i wyraźny spadek wychylenia dało się wyczuć między 36 i 42Hz z minimum na 39Hz. Zatem przyjmuję taką częstotliwość za f strojenia i raczej tak to zostawię. W przypadku gitary czterostrunowej wyższe strojenie pewnie byłoby bardziej optymalne zakładając, że najniższy dźwięk to okolice 41Hz. Jednak w gitarze pięciostrunowej najniższy dźwięk to ok. 31Hz i strojenie na 39Hz jest ok.

 

[El_liero]

zawsze możesz pokombinować na słuch jak wyżej pisałem, ale jeżeli wszystko gra to git.
Na gitarach się nie znam