Tak jak obiecalem, chcialbym Wam przedstawic wyniki pomiarow obudowy TL oraz OZ w zakresie charakterystyki przetwarzania, impedancji oraz znieksztalcen. Bede zamieszczal je w kawalkach, poniewaz w jednej odpowiedzi bedzie to zbyt wiele informacji. Przedstawie zdjecia prostej obudowy TL o dlugosci tunelu 87cm, na ktorej przeprowadzilem wszystkie pomiary. Glosnik jakiego uzylem to stara konstrukcja szerokopasmowa o srednicy 25cm. Nie ukrywam, ze wyniki tych amatorskich pomiarow w pewnym sensie mnie zaskoczyly. Jesli takie amatorskie pomiary mozemy brac choc w czesci za bliskie prawdzie, to napewno ujawnily one sporo ciekawostek. Najslodsza i najlepsza niespodzianke i ciekawostke zostawie dla Was na sam koniec, poniewaz to moim zdaniem wyjatkowa sprawa.
Okej, zacznijmy od tego jak wyglada nasz pacjent.
Konstrukcja jest bardzo prosta. Obudowa posiada tunel dlugosci 87cm, ksztalt tunelu jest kwadratowy, glosnik zamontowany na jednym z koncow. Na sciankach sasiadujacych z glosnikiem przykleilem kawalki gabki. Caly tunel przykrywa gorna scianka z kawalkiem gabki. Tak zmontowana konstrukcja jest pierwsza jaka poddalem pomiarom.
Do pomiarow impedancji uzylem programu Arta Limp, a do pomiarow czestotliwosci i znieksztalcen THD program HolmImpulse. Przy pomiarze zniekstalcen korzystalem rowniez z programu Arta Steps, jednak z uwagi na to, ze pomiary Arty pokrywaly sie z tym co pokazywal Holm, zdecydowalem ze dalej posluze sie tylko programem HolmImpulse.
Na pierwszym obrazku widnieje spory plat welny owczej, jakiej pozniej uzylem do wytlumiania tunelu.
Mysle, ze wszystko jest juz jasne, zatem przechodze do zrzutow ekranu z pomiarow "golej" obudowy bez zadnego tlumienia. Chcialbym jeszcze zaznaczyc, ze pomiar dla obudowy zamknietej wykonywalem w sposob taki, ze stawialem caly slupek na dywanie, ktory szczelnie zatykal wylot tunelu znajdujacy sie na spodzie kolumny. Natomias przy pomiarze TL, stawilem obudowe na plastykowej skrzynce przez ktora swobodnie przechodzilo powietrze z tunelu.
Troche skomplikowane i upierdliwe, ale czego sie nie robi dla ideii
Ok, koniec gadania, jedziemy z koksem.
Pierwszy obrazek przedstawia pomiar impedancji golej obudowy.
Kolor selednowy wskazuje nam pomiar obudowy zamknietej, a czarny TL. Widac na nim, ze strojenie obudowy przypadlo na 76hz. Potwierdza sie zatem regula, ktora mowi ze dlugosc tunelu "widzianego" przez fale jest wieksza niz wynikaloby to z prostego wzoru na 1/4 fali.
Zobaczmy teraz na pomiar charakterystyki i znieksztalcen.
Widzimy tutaj trzy charki czestotliwosci. Po lewej stronie widnieje opis charki A B i C. Niebieska to pomiar glosnika w OZ, brazowa to pomiar glosnika w TL, a zielona to pomiar tunelu. Oczywiscie wszystkie pomiary prowadzone w bliskim polu.
Moglbym na te charakterystyki nalozyc jeszcze poziomy znieksztalcen lecz moim zdaniem bedzie to nieczytalne, wiec wrzuce pomiar THD osobno.
Co widzimy na obrazku? Pasmo rezonansow
no tak, w koncu mamy do czynienia z obudowa z linia transmisyjna, ale co ciekawe rezonanse wystepuja rowniez dla obudowy zamknietej. Jaki z tego wniosek? A no taki, ze obudowe zamknieta nalezy bezwzglednie wytlumiac, szczegolnie jesli bedzie miala ksztalty zblizone do tunelu. Tutaj nic nie robi sie |"na ucho" tylko konieczny jest pomiar. Natomiast patrzac na charke tunelu, mozna powiedziec, ze gdyby nam zalezalo na pasmie subniskotonowym, to mozna by bylo uzyc takiej obudowy bez tlumienia lecz z wykorzystaniem aktywnych filtrow dolnoprzepustowych. Dostajemy duzy zysk na basie, a wyzsze rezonanse przestaja nas obchodzic.
Ok zobaczmy teraz na znieksztacelnia.
Przyznam, ze ten pomiar troche mnie zbil z tropu. Zobaczcie na THD obudowy zamknietej ( niebieska ). Znieksztalcenia rosna ponizej czestotliwosci rezonansowej. W pasmie Fc obudowy OZ znieksztalcenia sa niewielkie, dopiero dalej gdy pojawia sie rezonans ( od zjawisk falowodu w niewytlumionej obudowie ) znieksztalcenia rosna lawinowo, ale zobaczmy co sie dzieje z glosnikiem w TL ( brazowa ). Patrzac na punkt rezonansu cwiercfalowego widzimy wyraznie, ze glosnik zaczyna mocno znieksztalcac wlasnie w tym punkcie. Na naszej cwiartce powinnismy dostac odciazenie membrany oraz zmniejszenie znieksztalcen, a okazuje sie ze jest zupelnie odwrotnie. To w punktach pikow rezonansowych na skali impedancji dostajemy zmniejszenie znieksztalcen, i to spore zmniejszenie. Na tym przykladzie widac rowniez przewage obudowy TL w zakresie najnizszych czestotliwosci, przy ktorych obudowa zamknieta wnosi wieksze znieksztalcenia. To samo tyczy sie wyjscia z tunelu linii transmisyjnej. Tutaj zakres znieksztalcen jest bardziej wyrownany, na bardzo niskich czestotliwosciach ( ponizej 50hz ) linia transmisyjna oferuje znacznie mniejsze THD. Przekraczajac 50hz w gore mamy niewielki wzrost zwiazany z wezlem 1/4 lecz nie jest on tak wielki jak w przypadku pomiaru glosnika. Nastepnie przy drugim piku impedancji THD ponownie maleje w stosunku do niewytlumionej obudowy zamknietej.
W tym momencie przychodzi mi na mysl pewna rzecz. Czy slowa ludzi PMC o zmniejszeniu THD w obudowach TL byly prawdziwe. Okazuje sie ze i tak i nie. Wychodzi na to, ze obudowy TL, ktore nie posiadaja duzego tlumienia produkuja mniej THD w obrebie pikow rezonansowych.
Przywolujac jeszcze na chwile obudowe Visatona
www.visaton.de/en/bauvorschlaege/subwoofer/tl_sub30/bauanleitung.html mozna powiedziec, ze niemcy odrobili swoje zadanie domowe bardzo dokladnie. Stosujac dwa roznej dlugosci kanaly oraz niewytlumiona obudowe TL dostali najmniejsze znieksztalcenia jakie mozemy otrzymac z linii transmisyjnej. Czy zatem lekko tlumiona lub wcale obudowa TL jest obudowa TL? Oczywiscie
Ciag dalszy nastapi...
[ Dodano: 2010-11-11, 17:42 ]
dzedosz, Te zatyczki do uszu to chyba lipa bedzie, jak to stosowac do obudowy? Chyba tylko napchac w rajstopy, ale z drugiej strony te pianki maja bardzo mocne wlasciwosci tlumiace, mozesz tym po prostu zapchac tunel i bedzie lipa.
Co do Tl w samochodzie to nie ma problemu, robilem juz takie cyrki na wlasnie glosnikach ARN 150 w dosc niewielkiej obudowie. Moim zdaniem robiac TL do samochodu nalezy wykonac taka obudowe aby tlumienia bylo jak najmniej. Po pierwsze dlatego, ze podbicie basu i tak bedzie, po 2 w samochodzie az tak bardzo nie slychac pewnych niedociaglosci dzwieku. Poza tym ARN chyba nie maja fs45, tylko na papierze. Tam kolo 60hz jest, wiec spokojnie styknie im niedlugi tunel, mozna zrobic calkiem kompaktowa obudowe.
