To dobre pytanie ale trudno na nie jednoznacznie odpowiedziec. Problem lezy w tym, co napisalem wyzej - falowod moze dzialac dwojako.
Zajmimy sie narazie klasyczna wersja TL. Za ksztalt odpowiedzi z tunelu odpowiedaja glownie trzy rzeczy:
- parametry glosnika
- offset tunelu
- ksztalt tunelu
W klasycznym podejsciu TL i prawidlowym wytlumieniu charakterystyka opadania tunelu bedzie zblizona do 12db na oktawe jak w obudowie zamknietej. Takie obudowy maja zazwyczaj dosc szerokie promieniowanie z tunelu ( szczegolnie w opcji bez offsetu ) i jedynie dzieki sporej roznicy efektywnosci miedzy tunelem, a glosnikiem suma odpowiedzi daje rowne pasmo. Dochodza do tego jeszcze kwestie oddalenia zrodel dzwieku i zajwisk przesuniec fazowych z tym zwiazanych, ale to juz inny temat.
Generalnie glosniki z dobrocia okolo 0.5 i wiecej beda mialy szeroko rozciagniete pasmo w dol, z lagodnym opadaniem, ale wymagaja dlugich tunelow i sporej pojemnosci ( zazwyczaj dochodzi do tego spory Vas i miekkie, podatne zawieszenie dajace niski Fs.)
Nie da sie tej samej metody zastosowac do glosnikow z niska dobrocia, bo pasmo glosnika bedzie opadac zbyt szybko, co w efekcie da wrazenie mniejszej ilosci basu. Trzeba stroic je wyzej aby uzyskac optymalna dobroc calego ukladu.
Drugi wariant, czyli klon PMC - tutaj dzieja sie rzeczy te same co w klasycznej TL ale dochodzi do tego bardzo ciekawe zjawisko rezonansu i dzieki temu mamy zupelnie nowe mozliwosci ksztaltowania pasma.
Posluze sie tutaj prostym przykladem obudowy TL, w ktorej zamocowalem tlumienie klasyczne welna oraz tlumienie gabka. Dzieki odpowiednim parametrom glosnika, mozliwe bylo uzyskanie duzej efektywnosci z portu, ale ksztalt przypomina dzialaniem basrefleks z wysoka dobrocia. Glosnik zachowuje sie podobnie jak BR, ale nie jest to obudowa z rezonatorem helmoltza.
Obudowa ma tylko jedna przegrode, najprostsza forma TL, dlugosc tunelu to ponizej 90 cm.
Zobaczmy na pomiar impedancji i pustego tunelu.
Widac tu wyraznie, ze rezonans cwiercfalowy znaduje sie miedzy 80-90hz. Glosnik dzieki swoim parametrom, zapewnia bardzo duza sprawnosc rezonansu z tunelu, odpowiedz jest jednak waska, dobroc bardzo wysoka. Obudowa posiada rowniez precyzyjnie dobrany offset, dzieki temu widac, jak mimo braku tlumienia rezonanse i tak sa znacznie ponizej rezonansu fundamentalnego.
Teraz pomiar obudowy wypelnionej welna czyli w klasycznym stylu.
Na pomiarze impedancji, celowo zostawilem pomiar bez tlumienia. Tutaj widac bardzo ciekawa rzecz. Poprawnie wytlumiona linia transmisyjna w klasycznym ujeciu posiada tylko jeden pik rezonansowy, ktory jest rezonansem falowodu. Widac wyraznie ze pik wytlumionej obudowy, jest w tym samym miejscu, co siodlo niewytlumionej obudowy. Rezonans glosnika zostal wlasciwie calkowicie wypchniety poza skale czestoliwosci. Kiedys sadzono, ze tlumienie zmniejsza znaczaco predkosc dzwieku w tunelu, przez co mozna stosowac krotkie tunele, ale to nieprawda. Tlumienie w bardzo niewielki sposob zmniejsza predkosc, dzwieku, co z reszta potwierdzaja powyzsze pomiary, jak i inne, ktore mozna znalesc w sieci.
Patrzac jeszcze na pasmo czestotliwosci widzimy miesce miedzy 80-90, w ktorym tunel promieniuje cwiecfalowo, a nastepnie dosc szybko wygaszane sa niechciane rezonanse. To jest zasluga offsetu i ksztaltu tunelu.
No dobra, ale co jak wywale welne i wrzuce gabki? Teraz jest ciekawie!
Do impedancji dochodzi czerwony pomiar obudowy z gabkami. Teraz widac wyrazne siodlo rezonansu, ktore wskazuje na obnizenie strojenia miedzy 50-60hz. Czy to zasluga spowolnienia predkosci dzwieku w materiale tlumiacym, jak to kiedys sadzono? Oczywiscie, ze nie. Ten rezonans, to rezonans masy slupa powietrza, ktory jest suma masy ruchomej glosnika oraz masy ruchomej w tunelu. Pierwszy pik rezonansu pokazuje nam rezonans glosnika, ktory sie obnizyl przez dodanie masy powietrza tunelu. Teraz wszystko zalezy od napedu glosnika i jego budowy, to jaki bedzie ksztalt tego rezonansu zalezy od parametrow glosnika. Tutaj wlasnie glosniki o silnych napedach, z mala podatnoscia zawieszen generuja zazwyczaj waskie odpowiedzi, z wysoka dobrocia. Glosniki od slabszym napedzie, wiekszej dobroci daja szersze pasmo z tunelu i co ciekawe przeklada sie to rowniez na wytrzymalosc mocowa. Tunel odciaza glosnik w szerszym pasmie, jedno z drugim jest na stale powiazane.
Pojawia sie pytanie, a co z rezonansem cwiercfalowym w takiej obudowie? On dam dalej jest i jak sie przyjrzycie, to na odpowiedzi tunelu widac ten sam, maly zabek, za ktory odpowiada rezonans cwiercfalowy. W miejscu, w ktorym przecinaja sie charakterystyki portu i glosnika jest najwieksza efektywnosc w zakresie basu. Oczywiscie, to jest linia transmisyjna, wiec rezonans polfalowy tez tam jest, jednak dzieki odpowiedni offset i odpowiedni ksztalt tunelu sprytnie go wytlumiaja, dzieki czemu nie wlazi zbyt mocno w pasmo glosnika.
Sa takie przypadki w ktorych mozna wykorzystac w calosci rezonans polfalowy. Dziala on przeciez tak jakbysmy mieli dodatkowy glosnik, a to przeciez daje nam wiecej spl. Mozna to uzyc np w glosnikach z wysoka efektywnoscia, ktore maja problemy z osiagnieciem solidnej podstawy basowej. Wtedy powinnismy skorzystac z offsetu zblizonego do 1/5 ( nie wiecej ) i w szerokim pasmie mamy duzy zysk efektywnosci.
Podsumowujac, linia transmisyjna jest niezwykle szerokim tematem, pewne rzeczy sa juz od dawna zebrane w jakas sensowna calosc, ale sa takie sprawy, ktorych bez wlasnego doswiadczenia sie nie dowiecie. Chocby taka sprawa, ze maja dwie obudowy, o takim samym offsecie i tej samej dlugosci, ale inaczej zawinietym tunelu, bedziecie mieli zupelnie inne charakterystyki czestotliwosci, szczegolnie w obudowach, tlumionych tylka gabka. To tylko jeden z przykladow, bo jest tu wiele pulapek, w ktore wpadaja konstruktorzy, a ktore skutecznie zniechecaja do dalszej budowy.
Niestety trzeba tutaj wiecej pracy niz wklepywanie parametrow, do symulatora OZ czy BR ale caly czas podtrzmuje swoje zdanie, ze mozna zbudowac poprawna obudowe TL, a klasycznym wariancie, bez symulacji komputerowych i bez pomiarow czestotliwosci. Potrzebne sa tylko wiarygodne parametry glosnika, arkusz kalkulacyjny Augspurgera i pomiar impedancji.
- - - - - aktualizacja - - - - -
a różnica poziomów sugerowana pomiędzy FR całej kolumny a tunelu to ile ?? 6dB da się osiągnąć ??
Da sie, jesli wiesz jak to zrobic

patrz pomiary wyzej.
http://www.avmagazine.it/articoli/stampa/diffusori/783/shoot-out-pmc-twenty22_index.html
na pierszym wykresie widzimy odp tunelu czy to aby wzorowa charakterystyka ?
Jak dla mnie zaden z pomiarow PMC nie jest dla mnie wzorowy. Z drugiej strony ich konstrukcje bronia sie swoim dzwiekiem, wiec na dwoje babka wrozyla. W kazdym tescie PMC niezaleznie czy to branza audiofilska czy profesjonalna studyjna przeczytasz o wyjatkowej jakosci basu z PMC. Zaraz ktos napisze, ze na AS nie gralo - wiem, nie gralo, ale wiem tez co potrafia te konstrukcje jak im sie da pracowac w odpowiednich warunkach z odpowiednim sprzetem.
- - - - - aktualizacja - - - - -
Jeszcze o tej odpowiedzi z podanego linku. Widac, ze glosnik jest w offsecie, Tunel ciagnie szeroko, po zsumowaniu w zyciu nie osiagniesz rownego pasma, bo rezonans polfalowy wlazi na pasmo glosnika ( to o czym pisalem wyzej ). To nie jest zle, bo daje wrazenie bardziej dynamicznego basu, jego wiekszej ilosci, ale napewno pasmo nie bedzie rowne. Wiekszosc ich konstrukcji monitorowych maja takie wlasnie odpowiedzi z portu.