Linia transmisyjna, wady zalety, ciekawostki

[dzedosz]

Dziękuję za szybką odpowiedź i wyjaśnienie.

Co do materiałów tłumiących to różnice występują dosyć spore. Dziś wpadłem na oryginalny pomysł na materiał tłumiący, zerknijcie:

http://allegro.pl/zatyczki-stopery-d...305098205.html

Trzebaby tylko kupić jakieś większe, bardziej ekonomiczne opakowanie. Własności tłumiących chyba nie trzeba udowadniać.

Mam pytanie:
Chcę zbudować zestaw garający TL do samochodu (do bagażnika) i problem jest oczywiście z miejscem. :lol:

Umieściłem do testów moją konstrukcję DIY kolumn typu bass-reflex na głośniku ARN150-03/8 i w samochodzie gra to zaskakująco dobrze. :cool:

Czy jak zestroję nową konstrukcję TL na 65 Hz a nie na Fs=45Hz to dam radę z tym później jakoś dojść do ładu? Czy to zagra, czy z góry można powiedzieć, że to nie wypali?

[Pogromca mitow]

Tak jak obiecalem, chcialbym Wam przedstawic wyniki pomiarow obudowy TL oraz OZ w zakresie charakterystyki przetwarzania, impedancji oraz znieksztalcen. Bede zamieszczal je w kawalkach, poniewaz w jednej odpowiedzi bedzie to zbyt wiele informacji. Przedstawie zdjecia prostej obudowy TL o dlugosci tunelu 87cm, na ktorej przeprowadzilem wszystkie pomiary. Glosnik jakiego uzylem to stara konstrukcja szerokopasmowa o srednicy 25cm. Nie ukrywam, ze wyniki tych amatorskich pomiarow w pewnym sensie mnie zaskoczyly. Jesli takie amatorskie pomiary mozemy brac choc w czesci za bliskie prawdzie, to napewno ujawnily one sporo ciekawostek. Najslodsza i najlepsza niespodzianke i ciekawostke zostawie dla Was na sam koniec, poniewaz to moim zdaniem wyjatkowa sprawa.

Okej, zacznijmy od tego jak wyglada nasz pacjent.


Konstrukcja jest bardzo prosta. Obudowa posiada tunel dlugosci 87cm, ksztalt tunelu jest kwadratowy, glosnik zamontowany na jednym z koncow. Na sciankach sasiadujacych z glosnikiem przykleilem kawalki gabki. Caly tunel przykrywa gorna scianka z kawalkiem gabki. Tak zmontowana konstrukcja jest pierwsza jaka poddalem pomiarom.
Do pomiarow impedancji uzylem programu Arta Limp, a do pomiarow czestotliwosci i znieksztalcen THD program HolmImpulse. Przy pomiarze zniekstalcen korzystalem rowniez z programu Arta Steps, jednak z uwagi na to, ze pomiary Arty pokrywaly sie z tym co pokazywal Holm, zdecydowalem ze dalej posluze sie tylko programem HolmImpulse.
Na pierwszym obrazku widnieje spory plat welny owczej, jakiej pozniej uzylem do wytlumiania tunelu.
Mysle, ze wszystko jest juz jasne, zatem przechodze do zrzutow ekranu z pomiarow "golej" obudowy bez zadnego tlumienia. Chcialbym jeszcze zaznaczyc, ze pomiar dla obudowy zamknietej wykonywalem w sposob taki, ze stawialem caly slupek na dywanie, ktory szczelnie zatykal wylot tunelu znajdujacy sie na spodzie kolumny. Natomias przy pomiarze TL, stawilem obudowe na plastykowej skrzynce przez ktora swobodnie przechodzilo powietrze z tunelu.
Troche skomplikowane i upierdliwe, ale czego sie nie robi dla ideii

Ok, koniec gadania, jedziemy z koksem.

Pierwszy obrazek przedstawia pomiar impedancji golej obudowy.

Kolor selednowy wskazuje nam pomiar obudowy zamknietej, a czarny TL. Widac na nim, ze strojenie obudowy przypadlo na 76hz. Potwierdza sie zatem regula, ktora mowi ze dlugosc tunelu "widzianego" przez fale jest wieksza niz wynikaloby to z prostego wzoru na 1/4 fali.
Zobaczmy teraz na pomiar charakterystyki i znieksztalcen.

Widzimy tutaj trzy charki czestotliwosci. Po lewej stronie widnieje opis charki A B i C. Niebieska to pomiar glosnika w OZ, brazowa to pomiar glosnika w TL, a zielona to pomiar tunelu. Oczywiscie wszystkie pomiary prowadzone w bliskim polu.
Moglbym na te charakterystyki nalozyc jeszcze poziomy znieksztalcen lecz moim zdaniem bedzie to nieczytalne, wiec wrzuce pomiar THD osobno.
Co widzimy na obrazku? Pasmo rezonansow :) no tak, w koncu mamy do czynienia z obudowa z linia transmisyjna, ale co ciekawe rezonanse wystepuja rowniez dla obudowy zamknietej. Jaki z tego wniosek? A no taki, ze obudowe zamknieta nalezy bezwzglednie wytlumiac, szczegolnie jesli bedzie miala ksztalty zblizone do tunelu. Tutaj nic nie robi sie |"na ucho" tylko konieczny jest pomiar. Natomiast patrzac na charke tunelu, mozna powiedziec, ze gdyby nam zalezalo na pasmie subniskotonowym, to mozna by bylo uzyc takiej obudowy bez tlumienia lecz z wykorzystaniem aktywnych filtrow dolnoprzepustowych. Dostajemy duzy zysk na basie, a wyzsze rezonanse przestaja nas obchodzic.
Ok zobaczmy teraz na znieksztacelnia.

Przyznam, ze ten pomiar troche mnie zbil z tropu. Zobaczcie na THD obudowy zamknietej ( niebieska ). Znieksztalcenia rosna ponizej czestotliwosci rezonansowej. W pasmie Fc obudowy OZ znieksztalcenia sa niewielkie, dopiero dalej gdy pojawia sie rezonans ( od zjawisk falowodu w niewytlumionej obudowie ) znieksztalcenia rosna lawinowo, ale zobaczmy co sie dzieje z glosnikiem w TL ( brazowa ). Patrzac na punkt rezonansu cwiercfalowego widzimy wyraznie, ze glosnik zaczyna mocno znieksztalcac wlasnie w tym punkcie. Na naszej cwiartce powinnismy dostac odciazenie membrany oraz zmniejszenie znieksztalcen, a okazuje sie ze jest zupelnie odwrotnie. To w punktach pikow rezonansowych na skali impedancji dostajemy zmniejszenie znieksztalcen, i to spore zmniejszenie. Na tym przykladzie widac rowniez przewage obudowy TL w zakresie najnizszych czestotliwosci, przy ktorych obudowa zamknieta wnosi wieksze znieksztalcenia. To samo tyczy sie wyjscia z tunelu linii transmisyjnej. Tutaj zakres znieksztalcen jest bardziej wyrownany, na bardzo niskich czestotliwosciach ( ponizej 50hz ) linia transmisyjna oferuje znacznie mniejsze THD. Przekraczajac 50hz w gore mamy niewielki wzrost zwiazany z wezlem 1/4 lecz nie jest on tak wielki jak w przypadku pomiaru glosnika. Nastepnie przy drugim piku impedancji THD ponownie maleje w stosunku do niewytlumionej obudowy zamknietej.
W tym momencie przychodzi mi na mysl pewna rzecz. Czy slowa ludzi PMC o zmniejszeniu THD w obudowach TL byly prawdziwe. Okazuje sie ze i tak i nie. Wychodzi na to, ze obudowy TL, ktore nie posiadaja duzego tlumienia produkuja mniej THD w obrebie pikow rezonansowych.
Przywolujac jeszcze na chwile obudowe Visatona http://www.visaton.de/en/bauvorschla...anleitung.html mozna powiedziec, ze niemcy odrobili swoje zadanie domowe bardzo dokladnie. Stosujac dwa roznej dlugosci kanaly oraz niewytlumiona obudowe TL dostali najmniejsze znieksztalcenia jakie mozemy otrzymac z linii transmisyjnej. Czy zatem lekko tlumiona lub wcale obudowa TL jest obudowa TL? Oczywiscie :)

Ciag dalszy nastapi...

[ Dodano: 2010-11-11, 17:42 ]
dzedosz, Te zatyczki do uszu to chyba lipa bedzie, jak to stosowac do obudowy? Chyba tylko napchac w rajstopy, ale z drugiej strony te pianki maja bardzo mocne wlasciwosci tlumiace, mozesz tym po prostu zapchac tunel i bedzie lipa.

Co do Tl w samochodzie to nie ma problemu, robilem juz takie cyrki na wlasnie glosnikach ARN 150 w dosc niewielkiej obudowie. Moim zdaniem robiac TL do samochodu nalezy wykonac taka obudowe aby tlumienia bylo jak najmniej. Po pierwsze dlatego, ze podbicie basu i tak bedzie, po 2 w samochodzie az tak bardzo nie slychac pewnych niedociaglosci dzwieku. Poza tym ARN chyba nie maja fs45, tylko na papierze. Tam kolo 60hz jest, wiec spokojnie styknie im niedlugi tunel, mozna zrobic calkiem kompaktowa obudowe.

[jaciomp]

a ja będę się kłócił :razz:
Albo to ja źle liczę.... :???:
Ja liczę tak:
Widzimy że tunel ma szerokość prawie że taką samą jak głośnik - przyjmijmy że 30cm
SD głośnika to 500cm , i teraz tak 500/30 = 16,6cm czyli troszeczkę więcej niż 15cm (promień głośnika) I ja +/- taki "wylot" widzę. Więc albo jestem ślepy albo nie umiem liczyć :???:
Może jak by chciał się dokładnie doliczać to nie wyszło by dokładnie 1sd ale uważam że nie mniej niż 0,9 ! a już na pewno nie 0,6 SD bo to by było 10cm wszerz czyli 1/3 głośnik

Czizas.... wzór na pole powierzchni dla prostokąta: a x b i dla koła pi x r^2
Rysunek w skali z zobrazowanymi powierzchniami podałem wcześniej i "na oko widać ze w owym kole zmieszczą się prawie dwa prostokąty. Nie wiem jak wpływa takie zwężenie tunelu na parametry, byc może jest wieksza kompresja i zysk z wylotu.

Co do materiałów tłumiących to różnice występują dosyć spore. Dziś wpadłem na oryginalny pomysł na materiał tłumiący, zerknijcie:
http://allegro.pl/zatyczk...1305098205.html

Ty tak na poważnie? :lol:
Może sobie gumą do żucia wyklej obudowę.

[Comandante W]

Pogromco, jednym słowem: RESPECT. Czekam na ciąg dalszy, się czyta jak dobry kryminał.

[jaciomp]

Pogromca mitow
Sam już nie wiem jak ustosunkować się do budowy tunelu dla subwoofera.
Mówisz ze niewytłumiony tunel ma najmniejsze zniekształcenia, ale musi być wtedy bardzo długi? Natomiast w krótszym trzeba je zastosować w celu obniżenia strojenia?

Mógłbyś tam jeszcze wstawić jakąś przegrodę i/lub zrobić wyjście tunelu o znacznie mniejszym przekroju tak jak to robi PCM? Ciekaw jestem jaki to ma wpływ na charkę.
No i napisz jak OZ do TL ma się odsłuchowo.

[dzedosz]

Pogromco dziękuję bardzo za odpowiedź. :grin:
Przystępuję do projektowania.

[Pogromca mitow]

Mam jeszcze duzo pomiarow do wklejenia, bedzie co czytac i ogladac, a robie to po to zeby obalic pewne mity, a przy okazji aby dowiedziec sie czegos nowego.

Mówisz ze niewytłumiony tunel ma najmniejsze zniekształcenia, ale musi być wtedy bardzo długi? Natomiast w krótszym trzeba je zastosować w celu obniżenia strojenia?

Nie musi byc dlugi, napewno nie dluzszy od Fs glosnika, bo i tak fala bedzie widziala go jako dluzszy, a nawet niewielkie tlumienie jeszcze obnizy rezonans. Poza tym nie dajmy sie zwariowac, pamietajmy ze dochodzi jeszcze room gain i takie obnizanie strojenia w nieskoczonosc nie ma sensu.
Mam zamiar zrobic jeszcze jedna przegrode do tej obudowy i potrenowac na niej obudowy o zwezajacym sie przekroju oraz obudowe z dluzszym tunelem. Bede wykorzystywal ta sama obudowe, zatem jak wloze dodatkowa przegrode to przekroj tunelu sie zmieni, zobaczymy jaki to bedzie mialo wplyw.
W tej chwili Sd tunelu wynosci okolo 570cm2, a Sd glosnika to prawie okolo 298cm2. Wiec mysle, ze po wstawieniu jednej przegrody przekroj staly bedzie w okolicy 0.9 czyli jako tako. Przegrode bede mogl wykonac dopiero jutro.

[jaciomp]

W tej chwili Sd tunelu wynosci okolo 570cm2, a Sd glosnika to prawie okolo 298cm2.

No to zrobiłeś tubę :lol:

[Pogromca mitow]

E tam, tube. Tuba by byla gdyby koniec tunelu zwiekszal swoje SD, a to nie ma miejsca. Obudowa dziala nadal jak linia transmisyjna. Jesli Sd tunelu rosnie w stosunku do Sd glosnika to rosnie rowniez skutecznosc promieniowania tunelu. Lecz do poki ma staly przekroj to tuby z tego nie bedzie. Oczywiscie pomijam tutaj jakies wartosci typu 5-10Sd bo to juz przesada :)

[jaciomp]

No to czekamy z niecierpliwością na dalsze testy, wkrótce sam zbuduję obudowe testową opartą o Twoje doświadczenia i zobaczymy co z tego będzie.

[ir0nhide]

.
A ja na dzisiaj tylko tyle:



węższej części tunelu prawię wg nie tłumiłem dlatego dałem ten biały spowalniacz wiatrów (ale chyba trochę przesadziłem.... ) Jutro to pomierzę.

[jaciomp]

No zrobiłeś coś na wzór PCM-a, swoja drogą ciekawe jak oni tłumią subwoofery bo nie widziałem przekroju.

[ir0nhide]

gąbką "czopkową" Pogromca wklejał zdjęcie podaże na 36str. tego tematu (albo któraś obok)

[jaciomp]

No tak ale to nie był sub, tylko chodziło o konstrukcje labiryntu. Mnie chodzi o tłumienie suba bo być może tłumiony jest właśnie znacznie mniej celem zmniejszenia zniekształceń?
Bo rezonans w subie juz nas nie interesuje, przynajmniej w aktywnym.

[KAPRINT]

Zupełnie nie kumam, jak cytować posty z poprzednich stron.

Pogromca mitów napisał: "Chcialbym jeszcze zaznaczyc, ze pomiar dla obudowy zamknietej wykonywalem w sposob taki, ze stawialem caly slupek na dywanie, ktory szczelnie zatykal wylot tunelu znajdujacy sie na spodzie kolumny."

Moim zdaniem pomiar OZ będzie obarczony błędem, wynikającym z nieszczelności obudowy, szczególnie w zakresie przetwarzania najniższych częstotliwości. Samo postawienie na dywanie, to za mało, może na miękkiej gumie by wystarczyło.

[Pogromca mitow]

KAPRINT, Obudowa jest sztywna i ciezka. Dywan juz stary i ubity, zatem nie moglo byc zadnego rozszczelnienia. Probowalem nawet naciskac na obudowe aby zapewnic wieksza szczelnosc jednak nie wprowadzalo to zadnych zmian w pomiarze.

[ir0nhide]

Heh jednak skusiłem się by zrobić te pomiary jeszcze dzisiaj...

To bardzo ciekawe :o

[Yoshi_80]

Pogromca mitow, fajnie że zabrałeś się za problem zniekształceń :smile: .

Szkoda, że na razie mało z tego nie wynika a wnioski są w gruncie rzeczy są naciągane. Pozwolę sobie na moją własną interpretację :

- porównywanie gołej obudowy bez wytłumienia jest w gruncie rzeczy błędne. "Lawinowego" wzrostu zniekształceń dla OZ by nie było na ok 200Hz gdyby została ona wytłumiona, po piku impedancji widać rezonans w tym miejscu jak cholera. Trudno się dziwić, wzrosły zniekształcenia.

- jako sympatyk LT stronniczo interpretujesz wykresy ewidentnie popełniając błąd logiczny polegający na separowaniu wyniku tunelu od głośnika. Przyjmij raz na zawsze do wiadomości, że te dwa sygnały docierają do słuchacza jednocześnie a więc zniekształcenia również. Teraz zsumuj wykres zniekształceń tunelu i głośnika i uzyskasz wzrost dokładnie o 6dB ... ojej to przecież będzie dokładnie taki poziom jaki ma OZ !!

- w paśmie między 50 a 100Hz obudowa zamknięta generuje zniekształcenia średnio 10dB niższe w porywach do 15dB !!!
- w paśmie 100-200 Hz obudowa zamknięta "przegrywa" chyba głownie za sprawą braku wytłumienia i hulających wewnątrz rezonansów
- w paśmie od 200Hz w górę obudowa zamknięta "WYGRYWA" gdyż raz ze zaraz po 200Hz ma mniejsze zniekształcenia, dwa nie posiada tunelu który jak widzimy sieje niemiłosiernie.

Puki co dla mnie OZ wypada lepiej pomimo domniemanych gorszych osiągów poniżej 50Hz. W tym miejscu ta konstrukcja m ch-kę na równi pochyłej i każdy Hz w dół to jest spory spadek SPL. Na 40Hz tej konstrukcji w zasadzie już nie słychać i zajmowanie się zniekształceniami w tym paśmie jest sztuką dla sztuki. Zajmijmy się pasmem użytecznym.

Czas przejść do etapu z wytłumieniem. Bo porównywanie dwóch de facto skopanych konstrukcji nie ma większego sensu. To tak jakby się kłócić czy żuk jest lepszym dostawczakiem od nysy jak oba to kompletny szrot.

[ir0nhide]

Jeśli mogę tak bezczelnie :razz: wtrącić się Wam w rozmowę to macie tu jeszcze THD tego co wyżej zrobiłem, interpretujcie a ja chętnie poczytam :grin:


jak chcecie to mogę jutro jeszcze wykonać pomiary porównawcze tego głośnika w OZ i BR ?
W jakimś baaaaaaaardzo dużym pomieszczeniu, bo coś mi się wydaję że pomieszczenie ma bardzo duży wpływ na to jak te wykresy THD wyglądają....

[pharoh]

Przeciez to logiczne, ze z TLki znieksztalcenia beda wieksze niz z OZ. Jednego mi tutaj brakuje we wszystkich tych pomiarach --> warunkow przy ktorych zostaly te pomiary wykonane !! O ile przy samym porownawczym tescie to jest malo istotne, tak przy interpretacji ma jak najbardziej znaczenie. Mowiac krotko-- brakuje informacji o poziomie glosnosci, przy ktorym byl dany pomiar.

ir0nhide, Piekny pomiar :grin: Interpretujac krotko: jezeli pomiar miales przy okolo 90dB to generalnie glosnik sie nie nadaje powyzej 100hz